“Ilgaz Anadolu’nun sen yüce bir dağısın...Senin dumanlı başın göklere yükseliyor...”
KASTAMONU - ÇANKIRI - ILGAZ KIŞ SPORLARI TURİZM MERKEZ PLANLAMASI
ARAŞTIRMA RAPORU
Dr. Mehmet TUNÇER (*)
ARALIK 1998
I. ÜLKEMİZDEKİ KIŞ SPORLARI TURİZM MERKEZLERİNİN
GENEL NİTELİKLERİ
Türkiye’de turizm hareketleri ve onun bir kolu olan Dağ Turizmi oldukça yeni bir olgudur. Buna karşılık dağ sporları ve dağ gezilerine yönelik çabalar Cumhuriyet’ in başından beri süre gelmektedir. İlk sportif çalşmalar Uludağ’ da yoğunluk kazanmış, daha sonra Ankara, Kayseri ve Erzurum gibi büyük kentlerde yaşayan kesimin ilgisini çekmeye başlamştır. Dağcılık ve kış sporlarının devlet eliyle desteklenmesi ile 1936 yılında kurulan Beden Terbiyesi Genel Müdürlü içinde “Dağcılık ve Kş Sporları Federasyonu” kurulmuştur. Federasyon, Uludağ, Kayseri, Erzurum, Sarıkamş gibi merkezlerde kayak sporunun gelişimini desteklemiştir.
1938 yılında Dr. Hans Bobek’in Hakkari-Cilo ve Sat Dağları, 1949 yılında Dr. Blumenthal’ın B. Ağrı Dağı ile ilgili yayınları Avrupa’da büyük ilgi uyandırmştır .
1950 -1960 yılları arasında Ankara, Manisa, Erzurum, Kayseri gibi merkezlerde Dağcılık ve Kş Sporları kulüpleri kurulmaya ve Türkiye Dağlarını ziyaret eden yabancı dağcıların sayıları artmaya başlamştır. Özellikle Fransız ve Amerikalı bazı gruplar Büyük Ağrı Daı üzerinde Nuh’un gemisini aramaya başlayarak ülkede dağ sporları ve turizminin gelişmesine önayak olmuşlardır. Bu dönemde Erzurum ve Sarıkamış birer pilot merkez haline getirilmiş, Avusturya’lı ğretmenlerin teknik gözetiminde Türk kayakçıları, olimpik ve uluslararası kayak öğretim ve yarışma yöntemlerini öğrenmeye ve uygulamaya başlamışlardır.
1960 - 70 yılları arasında dağ turizmi ve dağ sporlarında gelişmeler olmuş, Türk kayağının alt yapısı kurulmaya başlanmş, Uludağ, Erciyes, Palandöken, Sarıkamş ve Bitlis, öncelikli kayak merkezleri olarak kabul edilmiş ve kayak mekanik tesisleri kurulmuştur.
İstanbul Dağcılık (Türk Dağcılık Kulübü) tarafından Elaz dağcılık kulübü örgütlenmiş, Erzurum, Niğde, Rize ve Doğubeyazıt Dağcılık Kulüpleri kurulmuştur. 21.07.1966 tarihinde Türkiye Dağcılık Federasyonu kurulmuştur. Erzurum, Sarıkamş ve Bitlis gibi pilot merkezlerde kayak sporu yaygın olarak yapılmaya başlanmıştır.
1970 - 80 yılları arasında Türkiye’de Dağcılık ve Kış Sporlarının yanı sıra dışa dönük “Dağ Turizmi” ve içe dönük “Kış Turizmi” gelişmeye başlamştır. ODTÜ ile Boğaziçi Üniversitesi spor kolları Dağcılık Sporunda önemli aşamalar yapmş, Türk kayakçıları dünya şampiyonalarına ve olimpiyatlara katılmştır. Turizm Bakanlı tarafından hazırlanan Erciyes, Köroğlu, Palandöken, Uludağ ve Sarıkamış Kayak Merkezleri Nazım İmar Planları, İmar İskan Bakanlığı tarafından onaylanarak kış sporları merkezlerinin planlı gelişmesi başlatılmıştır.
Aşağıdaki Tabloda günümüzde aktif olarak hizmet sunan kayak turizmi merkezlerinin genel özellikleri özetlenmiştir:
TABLO I. KAYAK MERKEZLERİNİN NİTELİKLERİ | |||||||
KAYAK MERKEZLERİ | |||||||
ULAŞIM | TEK | TELEKSİ | TESİS | TELESİYEJ | PİST | KAYAKEVİ | |
TELESİEJ | KİŞİLİK | KAP. | UZUNLUK | HAZ. | |||
ÇİFT KİŞİLİK | VAS. | ||||||
BURSA / ULUDAĞ | VAR | VAR | (1) 275 | 538 m. | 3 adet | 2 adet | |
(2) 400 | 1957 m. | ||||||
BOLU / KARTALKAYA | VAR | YOK | YOK | VAR | |||
ANTALYA / SAKLIKENT | VAR | ||||||
ERZURUM / PALANDÖKEN | YOK | VAR | YOK | 300 k/s | 3237 m. | 1 adet | VAR |
KASTAMONU - ÇANKIRI / ILGAZ | VAR | YOK | YOK | 693 k/s | 693 m. | 1 adet | VAR |
KAYSERİ / ERCİYES | YOK | VAR | VAR | 370 k/s | 2575 mn. | 1 adet | VAR |
893 k/s | 1468,95 m. | ||||||
RKARS / SARIKAMIŞ | YOK | YOK | VAR | 748 k/s | 844 m. | VAR | |
GÜMŞHANE - TRABZON/ZİGANA | YOK | YOK | VAR | 843 k/s | 661 m. | VAR | |
ARDAHAN | YOK | YOK | VAR | 1 adet | YOK | ||
ELAZIĞ-BİNGÖL/YOLÇATI | YOK | YOK | VAR | 499 k/s | 925 m. | 1 adet | VAR |
BİTLİS / MERKEZ | YOK | YOK | VAR | 710 k/s | 726 m. | VAR | |
ANKARA / ELMADAĞ | YOK | YOK | VAR | 720 k/s | 548 m. | VAR | |
ERZİNCAN /Y.AKBULUT TESİSLERİ | YOK | YOK | VAR | VAR | |||
HAKKARİ | YOK | YOK | YOK | YOK | |||
AĞRI / BUBİ | YOK | YOK | YOK | 600 k/s | 1227 m. | 1 adet | YOK |
SİVAS / YOĞUNYOKUŞ | YOK | YOK | YOK | 1 adet | YOK |
Ülkemizde kayak sporu ile istatistik rakamları yok denecek kadar azdır. Yurt dşıında özellikle Avusturya kayak sporu yapanlar ile karşılaştırıldığında ülkemizde bu sporun hemen hiç tanınmadığı ve yapılmadığı ortaya çıkmaktadır.
TABLO II : AVUSTURYA’DA KAYAK SPORU YAPANLAR
MESLEKLER YÜZDE (%)
İşçiler ................................. 17.76
Kalifiye çiler.......................... 20.06
Ücretli Bürokratlar..................17.43
Üst Düzey Yöneticiler............. 16.77
Serbest Meslek Sahipleri..........14.14
TOPLAM..............................100.00
Yukarıdaki tabloya göre, Avusturya’da zevk için kayak sporu yapanlar arasında meslekler bakımından büyük farklılık bulunmamaktadır. Kayak sporu okullarda programlara dahil olduğundan öğrenciler dikkate alınmamştır. Türkiye’de ise kayak sporunda başı öğrenciler çekmektedir. Ülkemizde 1990 -1995 yılları arasında kayak sporu yapanlar arasında yapılan anket dökümleri aşağıdadır.
TABLO III. TÜRKİYE’DE KAYAK SPORU YAPANLAR
MESLEKLER YÜZDE (%)
Öğrenci................................. 45
Tüccar................................. 30
Serbest Meslek Sahipleri.......... 15
Devlet Memuru....................... 5
Diğer.................................... 5
TOPLAM..............................100.00
Tablo III’de görülebileceği gibi ülkemizde kayak sporu yapanların başında öğrenciler gelmekte, onu parasal olanakları yüksek bir grup izlemektedir.
I. 1. ULUDAĞ MİLLİ PARKI
İlkçağda Olympos Mysios, daha sonra Keşiş Dağı olarak anılan dağ 1925 yılında Uludağ adını almştır. Yüksekliği Karatepe’de 2543 m.dir. Milli Park ilan edilen 11338 ha. alan koruma altındadır. İstanbul’a yakınlığı, hemen her seviyede kayanlar için değişik olanaklar bulunması ve gece hayatı ile Türkiye’nin en popüler kayak merkezidir. Uludağ’da kamuya ait 13, özel sektöre ait 14 olmak üzere toplam 27 konaklama tesisi bulunmaktadır .
Bursa’nın önemli merkezlere uzaklığına bakıldığında İstanbul (243 Km.), Ankara (386 Km.), İzmir (322 Km.) çekiciliği açıkça ortaya çıkmaktadır.
I.1.1. Liftler ve Pistler:
Uludağ’da toplam 13 lift ve snowtrack ile ezilebilen 15 pist bulunmaktadır. (Bkz. Şekil 1)
- Silahlı Kuvvetler Telesiyeji: Televizyon kulesi yanındaki Belv Kafeterya’ya çıkan lift ile, Beceren Kafe’nin önünde yer alan pistlerin kullanılmasının yanı sıra, pistin yarısından sola girerek liftin kendi pistinde de kayılabilmektedir.
- Fahri Telesiyeji: İki kişilik bir lift, Silahlı Kuvvetler pistinin yanından çıkmaktadır. Pist, orta derecede kayabilenler için uygundur.
Şekil 1. ULUDAĞ KAYAK PİSTLERİ
(Kaynak: ATLAS KIŞ/Türkiye Kayak Rehberi)
- Kervansaray Telesiyeji: Bu liftle kullanılabilen pistin en hızlı telesiyejidir. Pistler orta derecede zorluğa sahiptir.
- Beceren Teleski: Çok hızlı çıkış sağlayan lift, yan yana çift teleskiden oluşmaktadır. Biri aşağı inmek, diğeriyse ağaçların arasından sol tarafa doğru uzanıp Kervansaray’ın pistine katılmak üzere iki pist seçeneği bulunmaktadır. Orta derecede kayanlar için uygundur.
- Gençlik ve Spor İl Müdürlü, Fatin Tepe Telesiyeji: Lisanasl sporcuların antreman yapmak için kullandıkları bir lifttir. Liftin hemen yanından inen pistte oldukça dik bir eğim bulunmaktadır ve iyi kayanlar içindir. Sol taraftan inen pistin ise eğimi daha az ve orta derecede kayanlar içindir.
- Ergün Teleski: Fatin Tepe’ye işleyen liftin çıkışı rahat ve hızlıdır. Üç pist seçeneği vardır. Liftin hemen yanından inen pist oldukça dik, bombeli ve zordur.
- Garan Teleski: Bu lift de Fatin Tepe’ye çıkmaktadır. Tek pist seçeneği liftin yanından inen dik ve bombeli pisttir. İyi derecede kayanlar içindir.
- Belvü Telesiyeji: Genelde Kuşaklıkaya pistlerinde kayanları Fatin Tepe pistlerine taıma amacıyla kullanılan bir lifttir.
- Kuşaklıkaya Garan Telesiyeji: Uludağ’ın en uzun lifti ünvanına sahip bu liftten ıkınca oldukça dik eğimli ve zor bir parkurla karılaılmaktadır. Yarısından sonra eğimini kaybeden pist, lift başlangıcına kadar böyle sürmektedir.
- Gençlik ve Spor İl Müdürlü Kuşaklıkaya Telesiyeji: Kuşaklıkaya’nın bu ikinci lifti, Merkeze uzak olduğu için önce Fatin Tepe’ye, oradan Belv Telesiyej’in yanından Mandıra’ya inmek ve Kuşaklıkaya liftine binmek gerekmektedir. Pist başlangıçta dik, daha sonra yumuşak bir eğim almaktadır ve iyi derecede kayanlara yöneliktir.
- Tutyeli Telesiyeji: Çift kişilik sandalyeli ve hızlı bir çıkış sağlayan bir hattır. Dik başlayan pisti yarıdan sonra yumuşak eğimlidir ve iyi derecede kayanlar içindir.
- Asım Kurt Teleski: Mandıra’dan Fatin Tepe’ye kadar çıkmaktadır. Alanda iki pist bulunmaktadır.
II.2. BOLU KARTALKAYA KAYAK MERKEZİ
Köroğlu Dağı üzerinde, liftleri ve sürekli açık tutulan pistleriyle sportif amaçlı kayak yapmayı talep edenlerin tercih ettiği bir merkezdir. İstanbul ve Ankara’ya yakınlığı nedeniyle hafta sonu ve tatillerde çok revaçtadır. Kartalkaya’da iki otel bulunmaktadır. 1 Aralık ile 1 Mayıs arasında ılıman bir sezona sahiptir. Kartalkaya’da bulunan kayak alanlarının yarısı Kartal Otel’e, diğer yarısı da Dorukkaya Otel’e aittir. Toplam lift sayısı 14, 4 adet de baby-lift bulunmaktadır. Snowtrack ile ezilen toplam 28 pist vardır. Kartal otel 20 km uzunluğunda pistlere sahiptir .
Şekil 2. KARTALKAYA PİSTLERİ (Hotel Dorukkaya Pistleri)
(Kaynak: ATLASKIŞ/Türkiye Kayak Rehberi)
- Büyük Lift I ve II (Teleski): Yanyana yer alan bu iki teleski oldukça yoğun çalşmaktadır. Diğer liftlere ana taımay yapmaktadır. Alanda dört pist bulunmaktadır. Liftin yanından inilen Siyah pist, Yılmaz Demir pisti ve Çanak pist orta zorlukta pistlerdir. Gazi Yolu Pisti ise dar, dik ve uzun bir pisttir.
- Köroğlu Lifti (Teleski): Dağın, tesislerin olduğu yüzünde değil arkada yer almaktadır. Bu nedenle başka bir vadi sistemi ile kayma olana bulunmaktadır. Bu liftin hemen yanından inen Efe ve Demir adında iki pist yer almaktadır.
- Çamçukuru (Telesiyej) : Yılmaz Demir Pisti ve Gezi Yolu’ndan kayanlar bu liftle Büyük Lifte çıkmaktadırlar.
- Kük Lift I-II : Büyük lift ya da Yeşil lifte bu liftle ulaılmaktadır. Pist olarak kullanılan bölge, her iki liftin arasında kalan yerlerdir. Geniş ve orta derecede eğimi olan pist, kaymaya yeni başlayanlar ve tekniğini geliştirmek isteyenler için uygundur. Dorukkaya toplam 10 km uzunluğunda pistlere sahiptir. Liftlerin kontrolü de telefon ve telsizle sağlanmaktadır.
- Nazlı Lift (Teleski): Dorukkaya’nın ilk liftlerindendir.
- Narin Lift (Teleski) : Bu liftle, orta derecede zorluğa sahip olan ve çıkarken solda bulunan piste ulaılmaktadır.
- Nazar Lift (Teleski): Bu lift daha çok alt istasyona inen kayakıları Narin Lifti’nin başlangıcına taımaktadır.
- Safari Lift (Teleski): İki pist seçeneği bulunmaktadır. Oldukça zor olan her iki pist de iyi kayanlar için uygun bir yapıdadır.
- Doruk Lift (Teleski): Tesislerden uzakta olması nedeniyle kalabalık olmayan bir liftdir.
II.3. ANTALYA SAKLIKENT KAYAK MERKEZİ
Saklıkent Kayak Merkezi, Beydağları üzerinde yer almaktadır. Antalya’ya yakınlı, bu kenti yaz turizminin yanısıra, kış turizminde de önemli bir merkez haline getirmiştir. Saklıkent, Kemer yolu üzerindeki Konyaaltı virajları inildikten sonra Afyon-Burdur Yolundan yaklaşık 3 km sonraki yol ayrımından 42 km uzaklıktadır. Saklıkent Mart sonunda hem kayak yapmak, hem de denize girmek gibi ender görülebilecek bir olanak sağlamakta ve kış turizminde de önemli bir merkez haline gelme potansiyeline sahip bulunmaktadır. Kış aylarında aldığı yağış ve yılın ortalama 300 gün açık olan havasıyla kayakçıların ilgisini çekmektedir. Kayak sezonu 15 aralık 15 nisan arasındadır. Tesisler yetersiz olmalarına karın, iyi ve zevkli pistlere sahiptir.
Saklıkent merkezinde bir otel ve buraya bağlı bir pansiyon bulunmaktadır. Burada yer alan kooperatif binaları da kayak merkezinde pansiyon olarak kiralanabilmektedir.
Alanda snowtrack ile ezilebilen % 30 eğime sahip tek pist bulunmaktadır. Yeni başlayanlar için ve amatör kayakılar için uygundur. Bunun dışında, özellikle Bakırlı Lifti inişinde istenilen her yerden kayma olana bulunmaktadır.
- Saklıbel Teleski: Merkezin ilk kurulan liftidir. Teknolojik olarak eski bir lift olduğundan yavaş çıkmaktadır. 745 m. uzunluğundadır.
- Bakırlı Teleski: Uludağ’dan getirilen bu lift 840 m. uzunluğundadır.
II.4. ERZURUM PALANDÖKEN KAYAK MERKEZİ
Palandöken, Doğu Anadolu’nun en tanınmış kayak merkezidir. Ünl pistleri, yüksek irtifaı ve uzun süren sezonu ile kayak sporunun zevkle yapıldığı bir merkezdir. Her seviyede kayakçıya hitap etmekte ve devamlı gelişme halindedir. Ancak, büyük kentlere uzaklı ve doğudaki anarşik olaylar nedeniyle gerektiği kadar talep bulunamamaktadır.
Palandöken Kayak Merkezi, Erzurum’a çok yakındır. Merkezde biri özel, diğeri kamuya ait olmak üzere toplam iki konaklama yeri bulunmaktadır.
Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü telesiyeji ve Dedeman teleski dışında alanda 5 adet lift bulunmaktadır. Snowtrack ile ezilen altı pist bulunmaktadır.
- Gençlik ve Spor İl Müdürlü Telesiyeji: Merkezin ilk liftidir, yavaş çıkan liftte iki ara istasyon bulunmaktadır.
- Dedeman Teleski : Erzurum Valiliği tarafından yaptırılmştır. 800 m. uzunluğundadır. 2650 m. den 2 775 m.’ye çıkar.
II.5. KAYSERİ ERCİYES KAYAK MERKEZİ
Erciyes 3916 metre yüksekliğinde sönmüş bir yanardağdır. Dağdaki ilk tesis 1947 yılında kurulmuştur. Ancak, bu tesis 1963 tarihinde yapılan telesiyej ile kayak amaçlı kullanılmaya başlanmştır. Pist seçenekleri, uzun kış sezonu ve yüksek irtifasıyla kayakıların gözde yerlerinden biridir. Doğal yapısının kayağa son derece uygun olmasına karın, yatırımların yetersizliği merkezin gelişmesini engellemektedir. Kayseri merkezine yaklaık 25 km olan merkeze Hisarcık yolu ile ulaşılmaktadır. Yol Hisarcık’a kadar asfalt, daha sonra taş parke döşelidir.
Kayak merkezinde biri özel, 6’sı kamuya ait toplam 7 tesis bulunmaktadır. Alanda, toplam 2 adet lift ve 2 adet baby lift bulunmaktadır. Snow track ile ezilebilen 3 pist bulunmaktadır.
- Gençlik ve Spor İl Müdürlü Teleski : Kayak merkezinde birbirini takip eden iki teleski oldukça hızlı ve rahat çıkış sağlamaktadır. Birinci aşama 1550 m., ikincisi ise 1250 m.dir.
II.6. KARS SARIKAMIŞ KAYAK MERKEZİ
Tesisler, Sarıkamış’ın girişinde Cıbıl Tepe’ye ve çıkınşıda Çamurlu Dağı’na olmak üzere iki farklı tepeye kurulmuştur. Kayak merkezi için uygun bir iklime ve Türkiye’nin en gelişmiş liftine sahiptir. Sarıkamış, ayn zamanda Türkiye’ye kayak öğretmeni ve yarışçı yetiştirmede önde gelen merkezlerdendir. Bu bölgede iki konaklama tesisi ve İlçede de kalınabilecek bir otel bulunmaktadır. En uygun sezon ocak, şubat ve mart aylarıdır. Kuru ve soğuk iklimi sayesinde kar nemlenmemekte ve toz halini uzun süre koruyabilmektedir.
- Osman Yüce Teleski: Merkezin ilk liftidir. Güneye bakan yamaca kurulmuş ve diğer tepelere göre kar burada daha erken kalkmaktadır.
- Sarçam Telesiyej: Taıma kapasitesinin yüksek olması nedeniyle Türkiye’deki en gelişmiş tesis olarak tanımlanmaktadır. Uzunluğu iki aşamalı toplam 4700 m.dir. Başlangç irtifaı 1850 m. bitiş irtifaı ise 2120 m.dir. İlk bölümdeki pistin eğimi az ve geniş bir alana yayılmştır. Liftin yanından, sağından ve solundan inen üç pistin iyi bir eğimi vardır.
II.7. GÜMŞHANE ZİGANA KAYAK MERKEZİ
Gümüş Kayak Merkezi Gümşhane-Trabzon il sınırında Zigana Geçidi’nin başından kuruludur. Karadeniz Bölgesi’nin yeşil örtüsüyle kaplı merkez, kayakılar için cazip bir seçenektir. Biri kayak merkezinde, diğeri 6 km uzaklıkta iki tesis bulunmaktadır. Uzun bir sezon (15 Kasım-15 Nisan) ve kalın bir kar örtüsüne sahiptir. Tesiste bir adet teleski ve bir adet de baby-lift bulunmaktadır.
II.8. KARS ARDAHAN KAYAK MERKEZİ
Türkiye’nin en doğusundaki kayak merkezidir. Altyapısını yeni oluşturan tesise Kars’a 6 km uzaklıktadır. Kayak merkezinde konaklama olana bulunmamaktadır. Kayak merkezinde bir lift bulunmaktadır. Snowtrack olmadığı için ezilen pist yoktur.
II.9. BİNGÖL KAYAK MERKEZİ
Elazğ-Bingöl karayolu üzerindeki Yolçatı Köyü içinde bulunan tesisler az bilinmektedir. Uzun süren sezonu sayesinde bahar aylarında bile kayma olanaı bulunmaktadır. Bir lift ve ezilebilen bir pist bulunmaktadır.
II.10. BİTLİS KAYAK MERKEZİ
1969 yılında kurulmuş Türkiye’nin en eski kayak merkezlerinden biridir. Elazğ-Muş ya da Gaziantep-Diyarbakır yol güzergahlarından ulaılmaktadır. Kent, derin bir vadinin içinde kuruludur ve lift içinden geçmektedir. Büyük bir vadinin içindeki pist, kuvvetli rüzgarlara maruz kalmakta; yağan kar bu rüzgarlar nedeniyle sıkıp sert bir zemin oluşturmaktadır.
II.11. ANKARA ELMADAĞ KAYAK MERKEZİ
Ankara’ya 18 km mesafede, Yakubabdal Köyü yakınlarında yer alan küçük bir tesistir. Kent merkezine yakınlı ve ulaşımın kolaylığı nedeniyle daha çok hafta sonları Ankara’ya hizmet vermektedir. Saatte 720 kişi kapasiteli ve 548 metre uzunluğunda bir teleski vardır. Kısa ve orta derecede zorluğu olan pistlere sahiptir. Hacettepe, Ankara ve ODTÜ Üniversitelerinin, Gençlik ve Spor Müdürlü’ne bağlı kayak evinin yanı sıra özel teşebbüse ait bir otel bulunmaktadır.
II.12. ERZİNCAN KAYAK MERKEZİ
Sivas-Erzincan karayolu üzerinde bulunan kayak merkezi (Yıldırım Akbulut Kayak Tesisleri) şehir merkezine 42 km uzaklıktadır. Ortalama uzunlukta bir sezona ve doğal pistlere sahiptir. Tesiste bir konaklama yeri bulunmaktadır.
- Yıldırım Akbulut Teleski : Yeni ve hızlı bir lifttir. 1927m irtifada başlayıp 2050 m irtifada sona ermektedir. Sürekli kullanılan 3 pist bulunmaktadır .
III. ILGAZ KIŞ SPORLARI TURİZM MERKEZ PLANLAMA ALANI’NIN KONUMU ve NİTELİKLERİ
Batı Karadeniz Bölümü’nün iç kesiminde, Kastamonu Havzası ile Devrez Çayı Vadisi arasında yaklaşık 180 km uzunluğundaki sıradağlara Ilgaz Dağları denilmektedir. Çok daha dik olan güney yamaçları K. Anadolu fay sistemi ile boydan boya kesilen Ilgaz Dağları, kuzey ve güneydeki tektonik kökenli tersiyer havzalarını ayırır.
Kastamonu - Çankırı - Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi Planlama Alanı Kastamonu ile Çankırı İlleri sınırları içinde yer almaktadır. Ilgaz yöresi, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca Bakanlar Kurulu karar ile “Kastamonu - Çankırı - Ilgaz - Kş Sporları Turizm Merkezi” olarak ilan edilmiştir.
Saptanan alanın merkezinde günümüzde “Ilgaz Kayak Merkezi” bulunmaktadır. Kayak Merkezi, ismini bulunduğu dağdan almştır. Ilgaz Daı, Ankara’dan 165 km. İstanbul’dan ise 400 km uzaklıktadır. Kayak merkezinin Kastamonu’ya uzaklı 40 km’dir.
Kastamonu-Çankırı karayolu üzerinde yer alan kayak merkezine ulaşım, yaklaşık 20 kilometresi asfalt, 20 kilometresi de parke taş yol ile sağlanmaktadır. Ilgaz, İç Anadolu ile Karadeniz hattını ikiye ayırmaktadır. Anadolu’nun en kolay ulaşımına sahip konumu ve hiç bir tahribe uğramamş doğal yapısıyla önemli bir kış turizmi merkezidir . Turizm Merkezi Planlama Alanının orta kesiminden 2250 m.si tünel olmak üzere toplam 15 km.’lik Ilgaz Dağı Tüneli Geçişi'nin yapımı planlanmştır .
III.1. TOPOĞRAFİK ve JEOLOJİK YAPI
Çankırı ve Kastamonu İl Sınırları üzerinde yükselen Ilgaz Dağları (2587 m.) kar yaşlarının etkili olduğu bir yöredir.
Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi, Yurdun Tepe (2333 m.), Kozancık Tepe (2070.4 m.), Taşpınar Tepe (1979 m.), Tülü Tepe (2174 m.), Karata Tepe (2381 m.), Çadıryazısı Tepe (2028 m.), Sünük Yaylası, Çorak Tepe 1792 m.), Eğerbeli Tepe (1776 m.) ile sınırlandırılmaktadır. Ilgaz’ın en yüksek tepelerinden biri Büyük Hacet Tepe (2587 m.) ve Kük Hacet Tepe (2548 m.) ‘dir. Cıngırloğ kayalıkları da önemli yükseltilerdendir (Bkz. Fotoğraf Albüm 4-7-12-14-27-28-30-31).
Yeni kayak alanı ise Yurdun Tepe (2333 m.), Kozancak Tepe (2070.4 m.), Karakeçilik Tepe, Bilovluk Tepe (2012 m.), Türbe Tepe (1816 m), Sıreyleği Tepe ve Buyrullan Sırtı ile ıngırloğ kayalıkları arasında yer seçmiştir.
lgaz Dağları’nın jeolojik yapısı karmaşıktır. En geniş yeri doğu kesiminde billurlu şistler, batıda kretase ve eosen oluşukları kaplar. Doruk kesiminde çeşitli periglasiyal şekiller (şeritli, çelenkli topraklar, taş halkalar, kaya buzulları) yaygındır.
Ilgaz Dağları Kuzey Anadolu fay hattı üzerinde yer almaktadır. Bu hat üzerinde Erzincan (1939), Ladik (1943), Gerede (1944), Varto (1966) gibi önemli ve büyük can ve mal kaybına neden olan depremler yaşanmştır. Ilgaz Dağları çevresinde ise 7 ve üstü büyüklükte bir deprem ile daha çok Çankır çevresinde yoğunlaşan 3-6,9 şiddetinde kayda geçmiş bir çok deprem olmuştur. Kuzey Anadolu Fay Mıntıkası (NAFZ) ve Doğu Anadolu Fay Mıntıkası (EAFZ) aktif bir fay hattıdır. Kuzey Anadolu Fay Mıntıkası batı istikametinde hareket eden Anadolu tablasının kuzey sınırını teşkil eden sismik bakımından aktif bir dekstral (sağ) vurma kayma fay hattıdır. 31 oE civarında üç dala ayrılıp Ege Denizi’ne doğru batı yönünde devam eder.
1939 - 1992 tarihleri arasında on adet deprem Türkiye’deki 1000 km. uzunluğundaki Kuzey Anadolu Fayı’nı çatlatmştır. 1939-1944 tarihleri arasında meydana gelen ve batı istikametine kayan ilk dört deprem, Kuzey Anadolu Fayı’nın 725 km.'sini çatlatmş, ardından gelen depremler de fay bölgesini doğu ve batı yönünde genişletmiştir. Depremlerin zaman ve mekan içerisindeki kümelenmesine sık rastlanmakla birlikte, hiç biri Kuzey Anadolu Fayı kadar göz alıcı değildir. Bununla karılaştırıldında, benzeri kayma oranları, toplam uzunluk ve rotasyon kutuplarına oranla düzlük paylaşan iki kıtasal transforma yakın benzerlik gösteren Kaliforniya’daki San Andreas Fayı, bu yüzyılda yalnızca iki adet M ³ 6.7 depreme sebep olmuştur (1906 ve 1989’da) .
Bölgede olası sismik faaliyet, kş sporları merkezi yer seçimi ve tasarımında önemli bir parametredir. Mekanik enstalasyonlar bakımından sismik faaliyetin fazla bir önemi yoktur. Kablolu ulaşım sistemleri esnek olarak tasarlanmaktadır. Kayak merkezindeki yerleşim konumu ve istasyonlar ve diğer tesisler için sismik araştırma gereklidir.
III.3. İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
1/25 000 Ölçekli haritada sınırları belirlenmiş olan “Kastamonu - Çankırı- Ilgaz Kş Sporları Turizm Merkezi” kapsamındaki alanlar tamamen ormanlık olup genel bitki örtüsü göknar ve çam ormanlarıdır. Bölge “Milli Park” olarak koruma altındadır. Endemik özellikte pek çok bitki tür bulunmaktadır.
Bir bölgede var olan bitkilerin yaşamasını sağlayan ve onlar etkisi altına alan klimatik (ısı, ık, nem, rüzgar), edafik (topraın fizik, şimik, biyolojik özellikleri) fizyografik (rakım, bakım, eğim) ve biyotik faktörlerin bütününe “yetişme (yaşam) çevresi” denir . Bu faktörler orman alanlarında iklim, konum ve toprak olarak üç grupta toplanır. Bu alanda toprak değişkenlik göstermesine rağmen çoğunlukla kumlu kil topraıdır. Rengi esmer, yapısı ağır balıklıdır.
Yaşam çevresi koşulları ile orman niteliği arasında doğal bir ahenk ve ilişkinin kurulabilmesi için bu günkü vejetasyon ile eskiden bulunan vejetasyonun incelenmesi gereklidir. Bunun için de“bitki ve orman sosyolojisi haritası” gerekmektedir. Ancak, bu kapsamda çalşmalar bulunmamaktadır. Orman amenajman planlarından alınan verilere ve Kş Sporları Turizm Merkezi alanında yapılan arazi çalşması verilerine göre bölgede hakim ağaç türleri Göknar ve Sarçamdır.
GÖKNAR TÜRLERİ : Ilgaz Milli Parkı ormanlarında varlık olarak birinci türü oluştururlar. Saf ve sarıçam ile karışık olarak bulunurlar. Düzgün ve dolgun gövde oluştururlar. Gölgeye dayanıklıdır. Zaman zaman bazı kabuk böcekleri göknar ağaçlarında tahribata neden olmaktadır .
SARIÇAM TÜRLERİ : İkinci ağırlıkta türü oluştururlar. Bazı meşelerde göknarlala karışıma girecek oranda, bazılarında ise girmeyecek oranda bulunur. Göknarla beraber çok dolgun ve düzgün gövdeler meydana getirirler. Sıcağa ve soğuğa dayanıklıdırlar.
DİĞER TÜRLER : Göknar ve Sarçam türlerinden başka Meşe (Quecus), Gürgen (Carnipus), Ardç (Juniperus), Fındık (Corylus), Bögürtlen (Rubus), Kuşburnu (Rosa canina) gibi türlere alt tabakada rastlanır. Otsu bitkilerden eğreltiler (Pteridium), çeşitli çayır otları (Graminea Sp), Leguminoceae, Boraginaceae, Trifolium, Pisum, Viola, Vicia, Verbascum, Meyosotis, Papaver, Ranunculus, Salep (Orchis) gibi türler de alt tabakanın diğer elemanlarıdır.
ENDEMİK TÜRLER : Ilgaz Dağı Milli Park kayıtlarından alınan bilgilere göre yörede iki adet endemik türe rastlanmştır. Bunlardan Paracaryum ahlagonicum ile Dianthus Kastembelyensis’dir.
Milli Park sahasında orkidelere de rastlanır, yumrularından salep elde edilen bu bitkilerin çok iyi korunması gerekir. Her yıl salep elde edilmek üzere toplanan bu bitkilerin varlığı sona erebilir. İyi bir koruma ile sahada bulunan son derece güzel ve gösterişli orkideler gelecek kuşaklara ve araştırma kurumlarına aık bir inceleme alanı olabilir.
III.3.1. BÖLGEDEKİ ORMAN VARLIĞININ NİTELİKLERİ
1988 -1997 Yıllarının içeren Orman Amenajman Planı’nda 1/15 000 Ölçekli hava fotoğrafları üzerinde Fotogrametri Müdürlünde meçere tipleri ayrılmş ve bu fotoğraflardan 1/25 000 ölçekli meçere haritaları elde edilmiştir.
Meçere tipleri ayrılırken ağaç türleri, hektardaki meçere serveti ve kapalılı esas alınmştır. Bu bölgedeki hakim ağaç tür “Göknar” dır. Seçme ormanı olarak nitelendirilmektedir.
Milli Park Bölgesinde ve Kış Sporları Turizm Merkezi Alanında bulunan ağaç türleri ve pafta üstündeki özel işaretleri öyledir:
SARIÇAM : Çs GÖKNAR : G
ORMANSIZ ALANLAR : OT / Ağaçsız Orman Topraı (Orman çi Aıklı)
YOL-OT / Yol - Ağaçsız Orman Topraı
A : Ha’da 0-250 m3 arasında olan meçere
B : Ha’da 251 - 500 m3 arasında
C : Ha’da 501 m3 den fazla
0 : KAPALI - BOŞLUKLU KAPALI (Tepe Kapalılı % 10 ve daha az)
1 : KAPALI - GEVŞEK KAPALI (Tepe Kapalılı % 11 - 40’a kadar)
2 : KAPALI - ORTA KAPALI (Tepe Kapalılı % 41 - 70’e kadar)
3 : KAPALI - TAM KAPALI ( Tepe Kapalılı % 71- 100 arası)
Bu alanda genel olarak 2 ve 3 kapalı saf Göknar ve Sarçamla karışık göknar meçereleri bulunmaktadır.
Önce ağaç türünün sembolü, sonra meçerenin hektardaki servetini gösterir sembol pafta üzerinde yer almştır. Ağaç tepe tacının topra siperleme oranı (kapalılık) sırası ile 0, 1, 2 ve 3 rakamlarıyla gösterilmiştir.
Örneğin : Tam kapalı (% 71 -100), hektardaki serveti 500 m3’den fazla, Göknar ağaç türünün çoğunluğunu oluşturduğu, Sarçamın da karımda bulunduğu koru ormanını gösterir. % 0-10 kapalılıktaki meçereler çok bozuk koru kabul edilmiş, ağaç türünün başına ÇB (çok bozuk) rumuzu konarak belirtilmiştir.
Yetişme çevresi BONİTETİ; meçerelerin büyüyüp geliştiği ortamın verimliliği, ürün kapasitesi ve üretim gücünü ortaya koymaktadır.
Bonitet; bir taraftan konum, iklim ve toprak gibi yetişme ortamı faktörlerinin, diğer taraftan insanın etkisi altındadır.
İki tür bonitet bulunmaktadır :
- İnsanın etkisiyle değiştirilmemiş olan ve sadece doğal faktörlerin etkisi ile oluşan Potansiyel Yetişme Ortamı Boniteti,
- İnsan etkisi ile yetiştirilen bu günkü ve Aktüel Yetişme Ortam Boniteti.
Milli park sahasının ve Kış Sporları Turizm Merkezi Alanının tamamında göknar ağaç türü hakimdir. Göknar bonitet göstergesi esas alınarak her deneme alanının boniteti 1/25 000 Ölçekli haritalara aktarılmş, deneme sahalar arasındaki benzer bonitet sahaları birleştirilmiş ve bonitet haritası elde edilmiştir.
Farklı bonitet alanları sırt, dere, yamaç, eğim, meçere tipi hududu, bakı gibi fizyografik, coğrafik ve edafik şartlar dikkate alınarak düzenlenmiştir. Plan ünitesinde 5 bonitet sınıfı yer almaktadır. Her bonitet yönetmelikte belirtilen renklere boyanmş ve her meçere tipinin boniteti saha döküm cetvelinin ilgili hanesine Romen Rakamıyla yazılmştır.
Deneme sahasında düzenlenen envanter karneleri tipleri itibariyle tasnif edilir. Her meçere tipinin hektara çevirme F/n değerleri bulunup karnelere yazılır ve Orman Genel Müdürlü Bilgi şlem Merkezinde değerlendirilir. Bilgisayarda, her meçere tipinin hektardaki serveti, artım ve adedi, toplam ve çap sınıfları itibariyle; silvikültürel etası, servetin kalite ve sınıflarına daılı ve ağa türleri itibariyle bulunmaktadır.
Bu değerler ormanın niteliğini, meçere tipinin sınıflamasını (meçere kuruluşu, karıklık oranı ve şekli, kapalılık, doğal budanma, diri ve ölü örtü gibi) tablolar halinde vermektedir.
Meşçere tipi tanıtım tablolarındaki çap sınıflarının sınırları aşaıdadır:
I. ÇAP SINIFI : 8.0 - 19.9 Cm.
II. ÇAP SINIFI : 20.0 - 35.9 Cm.
III. ÇAP SINIFI : 36.0 - 51.9 Cm.
IV. ÇAP SINIFI : 51.0 - ve daha yukarısı
Meçere tipi tanıtım tablolarında yer alan teknik özelliklerle ilgili bölüm kalite envanterine ilişkindir. Kalite Sınıfları ağaç gövdesinin teknik özellikleri göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur (Bkz. Yaş Sınıflar Haritası - 3). Her kalite sınıfının teknik özellikleri aşaıda verilmektedir :
- KALİTE SINIFI : Düzgün gövde kesiti daire biçiminde dalsız veya az dallı, I. Sınıf tomruk verebilecek nitelikte ağaçlar,
- KALİTE SINIFI : Hafif eğri ve dallı, gövde kesiti daireden biraz ayrılan az kusurlu, hafif kıvrıklı olan, II. Sınıf tomruk verebilecek nitelikte olan ağaçlar,
- KALİTE SINIFI : Çok eğri ve çok dallı, kesiti düzgün olmayan, kusurlu, lif kıvrıklı olan kısmen III. Sınıf tomruk, kısmen sanayi odunu verebilecek nitelikte olan ağaçlar,
- KALİTE SINIFI : fena şekilli ve ancak odun verebilecek, yonga levha veya lif levha sanayiinde kullanılabilecek ağaçlar.
II.3.2. İKLİM
Planlama alanında Meteoroloji Rasat İstasyonu yoktur, bu nedenle ilgili bilgiler en yakın Kastamonu Meteoroloji istasyonundan alınmştır. Milli Park Bölgesi gerek coğrafi, gerekse iklim bölgeleri bakımından Batı Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesinin birbirine geçiş gösterdiği bölgede bulunmaktadır.
Bölgede, hakim rüzgar yönü doğu batı ve güneydoğu- kuzeybatı yönündedir. Kar kalınlığı yüksek kesimlerde yaklaşık olarak 3-3.5 m. tesislerin bulunduğu bölgede ise 2 m.’dir. Kar yaı Kasım ayı baında başlamakta ve Nisan ayı ortalarına kadar sürmektedir. Kar örtüsü mayıs sonu, Haziran başı civarında yerden kalkmaktadır.
Köy Hizmetleri Yüksek Havza Hidrolojik Araştırma ve Eğitim Merkezi verilerine göre son ç yılda dük yaş meydana gelmiş ve tesislerin olduğu bölgede kar kalınlığı 1 metre kadar olmuştur. Kar kalınlı 3,5 - 4m. olan zirvelerde hakim rüzgar yönü Güney-batı -Kuzey-doğu olup, daha aşağı kesimlerde kar kalınlığı ortalama 1,5 - 2 m. arasında değişmektedir.
III.4. BÜYÜK ILGAZ KAYAK MERKEZİ
Ilgaz Dağları üzerinde Kış sporlarına en elverişli alanlar Büyükılgaz Doruğu’nun kuzey yamaçları üzerinde yer almaktadır. Büyükılgaz Doruğu (2587 m) ile Çaklı Yaylası arasında yer alan ve Ilgaz İlçe sınırları içinde kalan kayak alanları daha çok Alp disiplini uygulamalarına elverişli bir topoğrafya ve pistlere sahiptir.
Kayak mevsimi 10 Aralık-30 Mart arası olmak üzere genel olarak 110-120 gündür. Kastamonu-Çankırı Devlet Karayolu’na yaklaşık 12 km uzaklıkta bulunan Büyükılgaz kayak alanları 1900-2400 metre yükseklik kuşaı üzerinde bulunur. Ağaç kesilmeden yapılmş üç doğal pistin bulunduğu Ilgaz Kayak Merkezi’nde 1000 metre uzunluğundaki ana pistin yanında 750 ve 1500 metrelik iki pist ve ayrıca bu pistlere hizmet veren 720 metre uzunluğunda Gençlik ve Spor Genel Müdürlü’ne ait 1 adet çift iskemleli telesiyej tesisi ve 920 metre uzunluğunda bir teleski hattı bulunmaktadır. İlk tesisler 1976 yılında yapılmştır.
Bu alana ilişkin gelecekteki uygulamaları etkileyecek bir çalışma olan İl Özel İdare Müdürlü’ne ait Çankırı (ILGAZ) ve Yeniceköy (DERBENT) tesislerine ait mevzii imar planı onanmştır .
Hatların taşıma kapasiteleri:
- Telesiyej Hattı : 1300 Kişi/Saat,
- Teleski Hattı: 1220 Kişi/Saat,
olup, her ikisi de ortalama 3 m/sn hızla çalışmaktadır. Telesiyej hattı 1985, teleski hattı ise 1996 yılından itibaren işletilmektedir.
Gövrekli sırtı yamaçlarında yer alan mevcut tesisler:
- Kastamonu Holding Tesisleri (80 Yatak Kapasiteli),
- Köy Hizmetleri Tesisleri (70 Yatak Kapasiteli),
- Beden Terbiyesi Tesisleri (60 Yatak Kapasiteli) dir.
Ayrıca çevreye aykırı yüksekliğe sahip (6 Kat) Ankara Üniversitesi Rehabilitasyon Merkezi inşaatı sürmektedir.
III.4.1. YENİ TESİSLERİN NİTELİKLERİ
Kastamonu Holding tarafından Uzunyayla Düzü Mevkii’nde yapım planlanan tesisler içinde; 1500 yatak kapasiteli otel, apart hotel ve devre tatil ünitelerinden oluşacak bir tatil köyü yer alması dünülmektedir. Planlanan tatil köyü içerisinde, aık ve kapalı yüzme havuzu, koşu ve yürüyüş pistleri, futbol, voleybol ve basketbol sahaları, tenis kortları gibi çeşitli spor tesisleri yer alacaktır.
III.4.2. YENİ MEKANİK TESİS HATLARI
Kastamonu - Ilgaz Kış Sporları Merkezinde, Orman Bakanlı’ndan tahsis alan Kastamonu Holding A.Ş. tarafından yeni mekanik tesis hatları talep edilmiş ve Turizm Bakanlı’nın talepleri doğrultusunda mekanik tesis hatlarına ait planlama çalşmalarının yapılması için, Ovacık Bölgesi-Ziyaret Tepe Bölgeleri ve Ovacık Bölgesinin doğuya uzanan bölgeleri ile Uzunyayla Bağlantısında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Tesisler Daire Başkanlığı tarafından bir etüd yapılmştır.
Bu Raporda
- Uzunyayla ile Mevcut Kayak Alanı Bağlantısı: Altyapı sorunu bulunmayan mevcut yerleşim ve kayak alanı ile Uzunyayla’nın birbirine bağlantısı için iki alternatif önerilmiştir.
- I.ETAP : Uzunyayla’dan mevcut telesiyej alt istasyonuna çift kişilik bir telesiyej tesisi yapılarak Uzunyayla’dan gelecek kişileri buraya getirmek, mevcut tesislerden istifade ederek kayak pistlerini kullanan yaya ve kayakçıları tekrar buraya geri götürülmesi,
- II. ETAP / Ovacık Bölgesi : Bol güneş alan düz bir yayla olduğu, yerleşim ve Kuzey Kayaı için çok uygun bir konumda bulunduğu, doğuya doğru uzanan ve 2300-1400 kotlarında her türlü eğimde kayma olanağı bulunduğu ve bu alanın II. Etap olarak alt yapı-ulaşım, kayak pistleri ve mekanik tesisleri ile birlikte planlanması gerektiği,
- III. ETAP / Ziyaret Tepe’nin Kuzey-Batı’ya Bakan Yamaçları: Ovacık Bölgesi planlanıp, yatırımlar gerçekleşip, kapasitesi dolduğu taktirde III. Etap olarak değerlendirilmesi,
önerilmektedir (Bkz Ek I) .
IV. MÜLKİYET
Planlama alanı içerisinde İl, İlçe Belediyesi ve Mücavir Alan sınırları ve Köy Yerleşik Alanı bulunmamakta, herhangi bir kadastro çalşmas yapılmadı için Hazine adına tescilli bir arazi bulunmamaktadır. 1998 yılı içerisinde de kadastro çalşması yapılmak üzere programa alınmş bir sahanın bulunmadı bilinmektedir. Bu bölgede Kadastro ile ilgili bir bilgi ve belge bulunmadığı gibi Milli Emlak Müdürlü Kayıtlarında da herhangi bir kamu kuruluşuna tahsisli ve iratlı taşınmaz mal bulunmamaktadır .
V. ALANDAKİ YENİ YAPILAŞMA VE TAHSİS TALEPLERİ
Ilgaz Milli Parkı içinde yer alan günümüzdeki kayak merkezi yakın çevresinde aşağıda sıralanan yeni yapılaşma ve arazi tahsisi talepleri saptanmştır :
- Afet şleri Genel Müdürlü, “Deprem, Kayıt, Kontrol ve Eğitim Merkezi” yapılmak üzere yer tahsisi talep etmiştir .
- Sağlık Bakanlı “Sosyal Tesis Yapımı” talebinde bulunmuştur .
- Turizm amaçlı yatırım yapmak üzere bazı özel sektör firmaları da başvurmaktadır .
- İl Emniyet Müdürlü,“Bölge Trafik Eğitim Tesisleri“ yeri için başvurmuştur .
- İl Müftülü, “Sosyal Tesis” yapmaya uygun yer talebi ile başvurmuştur .
- Orman Bakanlı, Milli Parklar Genel Müdürlü’nden 09.06.1998 Tarihinde kiralanan Dinlenme Tesisine imar planı yaptırmak için Koru Ltd.’nin başvurusu bulunmaktadır.
Ilgaz dağı Milli Parkı’nın Ankara’ya, E-80 Devlet Karayolu’na, Ankara-Kastamonu Şosesi’ne yakınlı nedeniyle doğal yapıyı bozmadan, yapılacak altyapı çalşmalarının tamamlanarak yapılaşmaya izin verilmesi ve gerekli tanıtımın yapılması ile Çankırı’ya sosyal ve ekonomik bir canlılık getireceği vurgulanmaktadır .
VI. DEĞERLENDİRME
Arazide yapılan inceleme çalışmaları, Afet İşleri Genel Müdürlü tarafından hazırlanan “Dağ Etüdü Raporları” 25, Orman Bölge Müdürlü, Milli Parklar Dairesi Başkanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları görşleri, Ilgaz Kaymakamlı görü ile bütünleştirilerek analiz, sentez ve değerlendirme çalşmaları tamamlanmıştır.
VI.1. TOPOĞRAFİK DEĞERLENDİRME
Planlama alanını oluşturan dere vadileri (Baldıran Deresi, Karanlık Deresi, Taşlıkdere, Sakar Dere, Kızlarpınarı, Asa Suyu, Çarklı Suyu vb) genel olarak 1500 m. ile 1700 m. kotlarında derin vadi tabanlar oluşturmaktadır. Alanın en yüksek noktaları ise Büyükhacet (2587 m.) ve Kükhacet (2546 m.) dir.
Bu yükseltileri sırası ile:
- Paşapınarının Tepesi (2431 m.), Karataş Tepe (2381 m.), Yurdun Tepe (2333 m.), Tülü Tepe (2174 m.), Kozancak Tepe (2070,4 m.), Kavşakbağı Tepe (2030 m.), Bilovluk Tepe (2012 m.), Çadıryazısı Tepe (2028 m.), Koyunyazısı Tepe (2118 m.), Çorak Tepe (1792 m.), Taşpınar Tepe(1979 m.), Pilav Tepe (1943 m.), Baldıran Tepe (1931 m.), Eğerlibeli Tepe (1776 m.) takip etmektedir.
Görüldü gibi Kş Sporları Turizm Merkezi Alanı Ilgaz Dağlarının yüksek yamaç ve zirvelerini içermektedir. Alanın görsel değeri olağanüstü etki yapmaktadır. Bu zirvelerin bir kısmı arazide incelenmiş, bir kısmına da ulaım olmadından hava fotoğraflarından değerlendirilmiştir.
Yapılan analiz ve değerlendirme çalşması sonucunda; Büyükhacet Tepesi ile Kük hacet Tepe’nin kuzey ve bat yamaçlarının % 40 - 60’dan daha dik eğimli olduğu saptanmştır
Bu tepelerin özellikle batı yamaçlarında uçurumlar bulunmaktadır. Bu uçurumlar dında, özellikle orman örtüsünün 2000 - 2200 m.’lerden itibaren bulunmaması nedeniyle tamamen çıplak kireçtaşı kayalıklarından oluşmuş zirvelerdir. Zirvelerde bozulmuş, ayrşmş ve karstik özellikler gösteren kireçtaşları yer almakta olup, kayaçların kırık çatlaklarından ıkan çok sayıda kaynak bulunmaktadır.
Bu alanların özellikle çığ etüdü sonucu olası ğ tehdidi olan kesimler hariç, tümüyle kayak sporu için uygun olduğu söylenebilir. Ancak zirveye kadar ulaşan ve Bostan Orman Bölge Şefliği tarafından aılan yol tehlikeli ve altyapı bakımından hemen hiçbir önlemin alınmadı bir toprak yoldur.
Benzer şekilde bazı dereler de (Baldıran Deresi, Asak Deresi) yer yer % 60’dan daha dik eğimli dik vadiler içinde akmaktadır.
Büyükhacet Tepe’nin doğu ve güney yamaçları, Kükhacet Tepe’nin ise güney yamaçları % 40 ile % 60 arası oldukça dik eğimlerdir.
Paşapınarının tepesi ile Karataş tepe de zaman zaman daha düzleşmekle birlikte % 40-60 arası eğimlerde her yönde yükselmektedir. Adı geçen diğer tepeler yer yer bu dikliğe erişmekle birlikte genel olarak % 20-40 aras eğimde, diğerlerine oranla oldukça küçük tepelerdir.
Bu tepelerden Kozançal Tepesinde TV vericisi, Gevenligüney Tepesinde ise Orman Yangın Gözetleme Kulesi yer almaktadır.
VI.1. BİTKİ ÖRTÜSÜ DEĞERLENDİRİLMESİ
Ilgaz Milli Parkı ile Kış Sporları Turizm Merkezi Alanının tamamında göknar ve sarçam ağaç türü hakimdir. Bölgede korunması gerekli endemik özellikte pek çok bitki türü bulunmaktadır.
Hakim türlerden başka meşe, gürgen, ardç, fındık, bürtlen, kuşburnu gibi türlere de rastlanır. Otsu bitkilerden eğreltiler, çeşitli çayır otları gibi türler de alt tabakanın diğer elemanlarıdır. Yörede iki adet de endemik türe rastlanmıştır.
Orman Genel Müdürlü Amenejman planlarından elde edilen bonitet, yaş sınıfları ve meçere paftalarının değerlendirilmesi ve yorumlanması “Bitki Örtüsü Sentezi” oluşturulmuştur.
Bu sentezde :
- Orman Alanları: Orman Alanları cins, yaş ve daılımlarına göre ve niteliklerine göre gruplanmştır. Turizm Merkezi alanında yoğun bir orman dokusu bulunmaktadır. Ancak, yer yer otlak, mera, tarla aılması, yol geçirilmesi ya da tesis yapılması nedeni ile şiddetli erozyon gözlenmiştir. Yol kaplamasının değiştirilerek parke taş yapılması sonucu Ankara - Kastamonu yolunda yer yer kaymalar oluşmuş, bu kaymalar sonucu bazı kesimlerde ağaç dokusu büyük ölüde tahrip edilmiştir. Bu alanlarda erozyon önleme çalşmaları yapılmalı, doğal dengeyi bozacak girişimlerden kaınılmalıdır.
- Aık Alanlar, Mera, Otlak ve Yaylalar : Alanda en önemli yayla olarak Büyükhacet Tepe’ye ıkan orman yolu üzerinde geniş bir düzlük halinde olan Çarıklınınbaı (Çarıklı Yaylası) Yaylası alanda kullanılabilecek en önemli ormansız açık alan olarak saptanmştır. Bu alanda kışın zaman zaman 3 m.ye varan kar olduğu belirtilmiştir.
Var olan kayak tesislerinin yakınında yer alan Uzunyayladüzü’nde de konaklama tesislerinin inşaatı sürmektedir. Bu alanda yapılan tesisler ormanın içine kadar sokulmuş ve yer yer orman alanını tehdit edecek kadar yakınlaşmştır.
Planlama Alanı’na kuzeyde Kastamonu-Ankara Karayolundan bağlanan yolla ulaılan ve Baldıran deresi vadisinde yer alan Bostan Orman Bölge Şefliği’nin kereste toplama ve depolama merkezi de alandaki önemli açık alanlardandır.
- Tarım Alanları : Planlama Alanı’nda aık alanların bir kısmına buğday ekimi
yapılmaktadır. Vadi tabanlarında kısıtlı da olsa yer yer kük ölçekte meyve bahçeleri bulunmaktadır. Baldıran deresi üzerinde kapasitesi dük iki adet de alabalık üretme tesisi yer almaktadır. Alan yerleşim alanlarına belirli mesafede olduğundan ve tamamen Ilgaz Milli Parkı Alanı içinde yer aldından özel mülkiyetin yer almaması nedeniyle tarım alan bulunmamaktadır. Aık alanların bazıları (Çarklı Yaylası gibi) kük ve büyük baş hayvan otlatmada kullanılmaktadır.
- Orman ya da Herhangi Bir Bitki Örtüsü Bulunmayan Kayalık, Sarp ve ıplak Alanlar : Planlama Alanı’nın doğusunda yer alan Büyükhacet ve Kükhacet Tepeler, Paşapınarının Tepe ve Karataş Tepe kesimlerinde doğal bitki örtüs 1900 - 2000 m. kotlarından itibaren azalmakta, yerini maki türü soğuğa ve rüzgara dayanıklı türlere ve yer örtücülerine bırakmakta ve zirveye doğru da tamamen yalın kayalıklara terk etmektedir. Alanın Güney-Doğu ucunda benzer bir olgu Yurdun Tepe, Kuş Kayası, ıngırloğ, Sıreyleği Tepesi civarında gözlenmektedir. Ancak buradaki durum yükseltiden değil doğal sarp arazide orman ve diğer bitki örtüsünün tutunamamasındandır.
Planlama Alanında arazi kullanımı ve oranları aşaıdaki Tablo IV’de verilmiştir :
TABLO IV : ARAZİ KULLANIMI VE ORANLARI
ALAN KULLANIMI ALAN (Ha) ORAN (%)
ORMAN ALANLARI....................................................1144 21
BOZUK ORMAN ALANLARI......................................... .545 10
AÇIK ALANLAR/MERALAR/OTLAKLAR........................ 1901 36
KULLANILABİLECEK (ORMANSIZ) AÇIK ALANLAR ........1628 31
TARIM ALANLARI........................................................27 2
TOPLAM ................................................................5245 100
VI.1. ÇIĞ ETÜTLERİ GENEL DEĞERLENDİRMESİ
Planlama Alanı’na ilişkin hazırlanan “Çığ Etüdü Raporu”26 sonuçları değerlendirildiğinde;
- Güney - Batıda Yurdun Tepe, Kuş Kayası, ıngırloğ, Sıreyleği Tepesi güneyinde ve kuzeyinde sarp olan kesimde olası ğ tehlikesi bulunan ve kayağa kapatılması gerekli alanlar bulunmaktadır.
- Doğuda yer alan Kükhacet Tepe’nin sarp olan batı kesiminde kayak yapılmas mümkün değildir. Tepenin batı kesimleri ise olası çığ tehdidi altındadır.
- Gene Doğuda yer alan Büyükhacet Tepe’nin sarp olan batı kesiminde de kayak yapılması mümkün değildir. Tepenin kuzey kesimleri ise olası çığ tehdidi altındadır.
VII. SENTEZ / PLANLAMAYA GEŞİŞ/ ÖN KARARLAR 27
VII.1. YÖNETSEL ÖNERİLER
VII.1.1. İdari Sınırlar
Kastamonu ile Çankırı İlleri arasındaki sınır, 1950’li yılların baında saptanan Ilgaz Köyleri ile Kastamonu Köyleri arasındaki sınırlardan oluşmakta, toprak üzeri uygulamasına ait bir işlem yapılmadı anlaılmaktadır. Bu alanda iki il tarafından kullanılacak yetkilerin, uygulamada karıklık yaratmaması için toprak üst uygulaması önem sunmaktadır. Turizm Merkezi Alanında, Kastamonu ve Çankırı İlleri arasındaki il hududu toprağa uygulanarak kesinlik kazandırılmalıdır.
VII.1.2. Milli Park Statüsü
Kş Sporları Turizm Merkezi olarak ilan edilen alan Milli Park statüsünün dına ıkarılmalıdır: Turizm Merkezi alanı halen “Ilgaz Dağı Milli Parkı” olarak Ankara Orman Bölge Müdürlü Milli Parklar Başmühendisliği tarafından yönetilmektedir. Milli Park idaresi sadece giri ücreti almakta, altyapı, temizlik, işletme ve koruma gibi konularda çalşma yapmamaktadır. Çankırı tarafında Milli Park alanının temizliği açık olduğu süre içinde Doruk Otel tarafından, yaz aylarında da zaman zaman Ilgaz Belediyesi tarafından yapılmaktadır. Milli Park içinde çeşme, tuvalet, piknik alanı gibi en önemli gereksinimler bile karılanamamaktadır. Kastamonu tarafındaki alt yapı çalşmalarının bir kısmı, yolların parke taş yapılması, elektrik şebekesinin yer altına alınması, yol aydınlatmaları, su şebekesi gibi; Kastamonu İl Özel İdaresi ve Gençlik Spor İl Müdürlü’ nün maddi katkılarıyla gerçekleştirilmiştir. Milli Park idaresinin kaldırılarak, anılan sahanın Orman İşletme Müdürlü tarafından idare edilmesinin daha yararlı olacağı önerilmektedir.
VII.1.3. Yeni Yönetim Önerisi
Altyapı ve diğer ortak tesislerin inşası ve işletilmesi için bir ortak girişim kurulması yerinde olacaktır. Turizm merkezinde alt yap yatırımlarını tek elden yürütmek, arıtma tesisi gibi ortak kullanılması ekonomik olabilecek tesisleri yapmak ve işletmek üzere, aynen "Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyeti” gibi, “ ILGAZ TURİZM MERKEZİ MÜTEŞEBBİS HEYETİ” veya, her iki İl Özel İdareleri ve Turizm Bakanlı ile diğer ilgili kuruluşların (Çankır Holding gibi) mştereken katılacakları bir anonim şirket kurulması olanaklar araştırılarak plana dahil edilmelidir.
VII.1.4. Kayak Sporunun Genel Sorunlarına İlişkin Görüş ve Öneriler
1998 itibari ile Kayak Federasyonu’na kayıtlı 2600 -2700 civarında lisanslı sporcu,604 hakem, 209 kayak hocası bulunmaktadır. 40 spor klübü ile hizmet vermektedir. 1997 Bütçesi 110 milyar TL. olarak ayrılmştır ve yetersizliği belirtilmektedir. Kayak sporu genel olarak (malzeme, konaklama vb) pahalı bir spor dalıdır. Bu spora 7 yaında önce buz pateni ile başlanmaktadır. Kayak sporcularının sürekli antreman yapabileceği tesisler bulunmadı için bu spor dalında yurt dında başarılı sonuçlar alınamamaktadır. Bu konuda eğitimin önemli olduğu, yeni nesillere bu sporu sevdirmek için daha ekonomik kayak yapma ortamları oluşturulması gerektiği vurgulanmaktadır. Buna yönelik bir öneri olarak da her otelin bakmakla yükümlü olacağı bir sayıda ğrenciye eğitim verdirmesi önemli bir olanak olarak belirtilmiştir.
Ülkemizde kayak yapanların dağılımına bakıldığında; 1997 verilerine göre bunların % 45’inin ğrenci, % 30’unun tüccar, % 15’inin serbest meslek sahibi, % 5’inin de memur olduğu saptanmştır.
Beden Terbiyesi Genel Müdürlü tesislerinin özel bir firmaya kiralanmasının önüne geçilmeli, 35 civarında kulübü temsil eden Kayak Federasyonuna verilmesi sağlanmalıdır. Sporcuların ekonomik gücünün dük olduğu dünüldünde bunun önemi büyüktür. Mekanik tesisler zarar etmeyeceği için bu alanların özelleştirilmesi yanlış olacaktır. Her ilde pilot okullar açan ve bu yıl“Beyaz Haftalar Projesi” olarak anılan bir proje başlatan Kayak Federasyonu’nun bu tür tesislere gereksinimi olduğu belirtilmektedir. Genellikle yapılan çalşmalar sponsor bulunarak gerçekleştirilmektedir. Federasyonun özerk bir yapıya kavuşturulması da bir çok sorunu özebilecektir.
1999 yılı içinde düzenlenen kayak sporu etkinlikleri aşaıda özetlenmiştir:
- 7. Uluslararası Uludağ Mukavemet Kupası (17-18 Şubat 1999)
- 16. Uluslararası Uludağ Çocuk Kupası (17-18 Mart 1999)
- 1. Erciyes Kayak Kupası (3-4 Mart 1999)
- Çim Kayağı Avrupa Kupası Yarşları (28-30 Mayıs 1999
- 9.Uluslararası Palandöken Kayak Kupası
VII.2. YAPILAŞMAYA İLŞKİN ÖNERİLER
VII.2.1. Kamu Tesisleri
Turizm Merkezi Alanı, iki il topraklarında kaldığından, çevre planlamasında, kamu tesislerinin ikişer adet yapılacaı dikkate alınması uygun olacaktır. Asayiş, sağlık, acil yardım, elektrik, telefon gibi hizmetlerin yürütülebilmesi için, her iki il hudutları içinde ayrı ayrı yer ayrılması gerekmektedir. Çankırı tarafında da bir jandarma Karakol binası, bir sağlık ve acil müdahale merkezi, bir trafo binası ve bir PTT merkezi için yer ayrılmalıdır.
VII.2.2. Arazi Kullanımı ve Yapılaşmaya İlişkin Öneriler
- Diğer Spor ve Rekreasyon Olanaklarının Sağlanması :
- Turizm Merkezi’nin adında yer alan “Kş Sporları” deyimi sınırlayıc olmamalıdır: Bölgenin adının “Kastamonu Ilgaz Kş Sporları Turizm Merkezi” olması, bu turizm alanının sadece kş aylarında, kş sporlarına yönelik olarak kullanılacaı anlamına gelmemelidir. Bu proje aynı zamanda bir “Bölge Kalkınma Planı” olarak ele alınmalıdır. Ilgaz Daı’nın yaz aylarındaki güzelliği, turizm etkinliklerinin yılın bütün aylarında sürdürülmesinin planlanmasını gerektirmektedir. Örneğin, futbol kulüpleri yaz kampı olanaklar (doğal çim futbol sahası, kondisyon parkuru gibi) kros ve yürüyş parkurları, tenis ve voleybol sahaları, çim kayaı pistleri, Hacet Tepesi’nde tırmanma parkurları, piknik alanları, Ilgaz Obası’nda çadırlı kamp olanakları, binicilik parkurları, yamaç paraütü olanakları vb. gibi.
- Mevcut Tesisler İle İlgili Öneriler :
- Ilgaz Kayak Merkezinde bugün kullanılan kısımda yoğun bir yapılaşmaya izin verilmemelidir. Turizm merkezi olarak ilan edilen alanın, Çankırı- Kastamonu karayolunun batısında kalan parçası, halen Turizm Alanı olarak kullanılmaktadır. Burada Kastamonu tarafında 1995 yılından bu yana bir çok kamu tesisinin yapılmasına izin verilmiştir. Ankara Üniversitesi Vakfınca yürütülen inşaat, TEDAŞ trafo binası ve misafirhanesi ile Jandarma Karakolu (güvenlik amacı ile) bu dönemde yapılmştır. PTT Radyolink tesisinin yanına yapılan, inşa halinde iken durdurulan, 3 katlı iskelet halindeki yapının görsel ve nitelik aıdan sakıncalar yarattından yıkılması gerektiği belirtilmektedir.
Bu alanda kamu kurum ve kuruluşlarına bazı parsellerin önerildiği ve alanın yapılaşmaya aılacaı endişesi bulunmaktadır. Bu olgu, Ilgaz Daı’nın doğal özelliğini ortadan kaldırıcı bir girişim olarak görülmektedir.
Mevcut tesislerde, kayak pistinin ortasında yer alan direkler ya kaldırılmalı, ya da pist bir kenara alınmalıdır. Esas ıkın altında kayılmaması da bir önlem önerisidir. Günümüzdeki durum kayak yapanlar aısından tehlike yaratmaktadır. Pisti ile otopark ayrım sağlanmalıdır. Doruk otel ise, kar olmad zamanlarda da, sosyal tesisler oluşturularak kullanılabilir.
- Doğu Kesimi İle İlgili Görüş ve Öneriler :
- Henüz kullanılmayan alanlar mevcut haliyle korunmalı doğa ile uyumlu uygulamalar yapılmalıdır: Turizm Alanı’nın, Çankırı- Kastamonu karayolunun doğu kesiminde kalan ve Hacet Tepesi eteklerine kadar uzanan bölümünde henüz yapılaşma bulunmamaktadır. Bu kesime ulaşan standart bir yolun olmayı, bölgenin doğal halinde kalmasını sağlamştır. Bir doğa harikası olan bölge, batı kesiminde olduğu gibi bir yapılaşmaya aılması halinde kısa zamanda bütün doğal güzelliğini yitirecektir. Bu alanda, ancak günübirlik gelenlerin gereksinimlerini karşılamaya yönelik ve kalıcı olmayan (tuvalet, çeşme, kır gazinosu, telesiyej ve teleski tesisleri, büfe, jandarma noktası vb gibi) tesislerin yapılması dünülmelidir.
- Kayak Sporuna Yönelik Görüş ve Öneriler :
- Kayak Merkezleri (Genel) : : Kayak merkezlerinde alt istasyon ile üst istasyon arasında 350 m. kot farkı bulunmalıdır.
- Kayak pistlerinin başlangıcına kayak tatil köyü anlamında tesisler kurulabilir. Otellerin bir ucu piste aılmalı, otopark yaya ayrımı kesinlikle yapılmalıdır.
- 150 m2’de 1 kayakı olarak standart alınmalıdır. Bir toplanma alan planlanmalı, teleferik ile üst istasyona ıkarılmalıdır.
- Alanda kar kalitesi, yönlenme önem taımaktadır. Batı ve Güney yamaçlarda kar çabuk eridiği ve yumuşadı için kayak için uygun yönler değildir.
- Alternatif Turizm Türleri : Ilgaz K Sporları Turizm Alanında mart ayı sonunda karlar erimeye başladında tesislerin boş kalmaması, yaz- kş çalşmasını sağlamak amacıyla yüzme havuzu, spor tesisleri (futbol, basketbol vb) oluşturulmalı, trekking, dağcılık vb alternatif spor türleri, piknik, günübirlik kullanım alanları dünülmelidir.
- Yeni Kayak Merkezi Alanı : Büyükhacet Tepe ile Kükhacet Tepe kayak merkezi için ideal görülmektedir. Ancak, Büyükhacet tepe’nin kuzey-doğu yamacı ile Kükhacet Tepe’nin doğusundaki geniş vadide ğ patikaları tesbit edilmiştir. Kükhacet Tepe’nin batı yamacı ile Büyükhacet Tepe’nin zirvesindeki kayalık alanlar ıklı uyarı işaret ve levhaları ile kayağa kapatılmalı ve kayakıların girişi yasaklanmalıdır. Yer yer ileri derecede (çılgın/maceracı) kayakçılar için tehlikeli alanlar bulunmaktadır.
- Geoteknik Etüd Yapılması : Bu alanın jeolojik yapısı ve yüzeyalt suyu nedeniyle heyelan tehlikesi bulunmaktadır. Bu alanda yapılaşmaya geçmeden önce geoteknik etüd yapılarak, zemin sorunlarının kalıcı olarak özümlenmesi gereklidir.
- Tesislerin Nitelikleri : Mekanik ve sosyal tesisler kayak pistleri dında inşa edilmeli, aılacak yollar pistleri kesmemelidir.
- Çığ Rasat İstasyonu : Büyükhacet Tepe zirvesindeki duraklama noktasına kar ve çığ rasat istasyonu kurulması ve günlük periyodik ölümlerle (rasat) çığ olup olmayacaının belirlenmesi gereklidir. Kar profilinin ölülmesi, buna bağlı çığ tehlikesi bulunuyorsa karı eritme ile ın dürülüp temizlenmesi gerekmektedir.
- Diğer Tepe ve Yayalalara İlişkin Öneriler :
- Karataş Tepe’ de ise herhangi bir çığ tehlikesi bulunmamakla birlikte, hem eğimin düşük olması, hem de tepe yamaçlarında erozyon izleri olan derin yarıklar bulunması sebebiyle kayak için uygun değildir.
- Çarıklınınbaı Yaylası; hem orman örtüsünün olmaması, düz bir alanda yer alması, hem de Büyükhacet Tepe’ye yakın olması nedeniyle sosyal tesisler için uygun bir alan olabilir. Ancak, kesin karar vermek için yayla ve yakın çevresi zeminlerinin mühendislik özellikleri yapılacak bir jeoteknik etüd ile belirlenmelidir.
- Ovacık Bölgesi (Düz Yayla Yerleşimi) koşu kayaı için uygun görülmektedir. 2300 - 1400 Kotuna kadar 4400 kayakçı kapasitesi bulunmaktadır.
- Paşapınarının Tepe’de herhangi bir çığ riski bulunmamaktadır.
- Ziyaret Tepe (400 Ha) 1600 kayakçı kapasitesi bulunmaktadır.
VII.2.3. Doğal Kaynaklar ve Altyapıya İlişkin Öneriler
- Otoyol Geçişi İle İlgili Öngörüler :
Çankırı-Kastamonu karayolu güzergahının değişebileceği ve Ilgaz Daı Tünelinin yapılacaı dikkate alınmalıdır: İl Koordinasyon Kurulu toplantılarında, Karayolları 15. Bölge (Kastamonu) Müdürlüğü tarafından, Karadeniz sahilini, İnebolu Limanını Ankara’ya bağlayacak ve Ilgaz Dağı'nı bir tünel yardımıyla geçecek yeni bir yolun etüd ve proje çalşmalarına başlandığı belirtilmektedir. Ilgaz İlçesi Yenice Köyü ile Kastamonu merkez Bostan Köyü arasında kalan ve Ilgaz Dağı geçidini aşan güzergahın bütünüyle devre dışı kalacağı anlaşılmaktadır. Böyle bir durumda, halen kullanılmakta olan güzergahın turizm amaçlı kullanılması, hatta Yenice Köyünden Turizm Merkezi sahasına kadar bir teleferik hattı yapılması, yolun bazı kesimlerinin kayak pisti olarak kullanılabileceği düşünülerek planlamaya dahil edilmelidir.
Ilgaz Dağı tünelli geçişi ile ilgili ÇED Raporu Su-Yapı Firması tarafından hazırlanmaktadır. Ancak, bu raporun tamamlanmasına kadar söz konusu ÇED Raporu hazırlanmamştır. Otoyolun Baldıran Deresi vadisi içinden geçmesi halinde buradaki olağanüstü güzelliklerin yok olacaı, var olan 2 adet alabalık çiftliğinin kaldırılmasına neden olaca tesis sahipleri ve Bostan Orman Bölge Şefliği tarafından belirtilmiştir.
- Doğal Kaynaklar :
Yeni kurulması planlanan kayak pist ve tesisleri olabildiğince ağaç kesilmeden orman örtüsünün bulunmadı kesimlere önerilmelidir. Ormanın ulaşamadı yükseklikler (2000 m. ve üstü) bunun için uygun görülmektedir. Ağa dokusu çığ engeli olarak en uygun doğal dokudur. Yer örtücü ve otlar bile zaman zaman karı tutmakta ve çığa engel oluşturmaktadır. Kayak Merkezi Alanına ulaşım sağlayacak ve tesislerin inşası aşamasında kullanılacak yolların açılması sırasında orman örtüsüne zarar verilmemeli, mevcut orman yollarının kullanılmasına dikkat edilmelidir.
- Turizm Merkezi ilan edilen alanda su kaynaklarının çok az olduğu dikkate alınmalıdır: Söz konusu alanda, su kaynakları çok zayıftır. İçme ve kullanma suyu, Ilgaz Daının eteklerinden temin edilip, terfili sistemle yüksek rakımdaki bir depoya akıtılacak, buradan da planlanan tesislere daıtılacaktır. Her yatırımcının böyle bir tesisi ayrı ayrı inşa etmesi, ilk yatırım maliyetini çok yükseltecek, belki de yatırımcıların gelmemesine neden olabilecektir. İçme ve kullanma suyunun ortak bir tesisle temini olanakları planlamaya dahil edilmelidir.
- Altyapı :
Alt yapı çalışmaları tek elden ve bir plan dahilinde yürütülmelidir: Su temini için önerilenler, diğer altyapı çalışmaları için de geçerlidir. Kanalizasyon ve diğer atıkların deşarjı, mevcut doğal yapı içinde çok büyük bir sorundur. Evsel atıkların çok uzak bir mesafeye taınması, kanalizasyon atıklarının ise arıtma tesisinden geçirilmesi gerekecektir. Ayrıca, elektrik ve telefon tesisleri büyük harcamaları gerektirmektedir. İlk yatırım maliyetini epeyce yükseltecek olan bu yatırımlar, özel girişimcilerin bölgeye gelmesini olumsuz yönde etkileyecek, özel girişimcilere verilemeyen parseller ise kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılacaktır ki bu da turizm açısından istenen ve beklenen sonucu doğurmayacaktır. Kanalizasyon ve diğer atıkların deşarjı ile elektrik ve telefon tesislerinin, maliyeti en az seviyeye indirecek şekilde yapılması düşünülerek plana dahil edilmelidir.
(*) Kastamonu - Çankırı - Ilgaz Kış Sporları Turizm Merkezi; UTTA Planlama, Projelendirme, Danışmanlık Ltd. Şti. tarafından hazırlanmış ve Turizm Bakanlığı tarafından 2002 yılında onaylanmıştır. Bu Proje'de Proje Yöneticisi olarak görev yapılmıştır.
No comments:
Post a Comment