İSTANBUL ELMALI DOĞA PARKI PROJESİ: SU KIYISI VE SU İÇİ KULLANIMI İÇİN KONSEPTLER

SU KIYISI VE SU İÇİ KULLANIMI İÇİN KONSEPTLER (1) (*)
Doç. Dr. Mehmet Tunçer

I. SU İÇİNDE DOLAŞIM VE SUYUN KULLANIMI

Büyük ve şehirlerden nisbeten uzak olan doğal parklarda bot, sandal ve kanolar daha çok tercih edilmektedir. Elmalı Doğa Parkı Projesi’nde; gelecekte barajlardaki suyun niteliğinin arttırılarak içme/kullanma suyu olarak değerlendirilebileceği düşünülerek suyu kirletmeyecek, ancak su ile insanı buluşturacak ulaşım araçları kullanılabilecektir.




FOTOĞRAF 1 : DOĞA PARKINDA KANO KULLANIMI SU KİRLENMESİNİ ÖNLEYİCİ BİR
ÖNLEMDİR


Doğa Parkında; su ve yeşil ile insanın kaynaşması, bütünleşmesi, karşılıklı etkileşim içinde bulunması esas amaçtır. Bu amaca ulaşırken su kalitesinin bozulmaması, kirlilik yaratılması, ekolojik dengenin korunması da başlıca amaçlardan biri olmalıdır.




FOTOĞRAF 2 : BU ÖRNEKTE BOSTON ŞEHRİNDEKİ BİR PARKTA PEDALLI BİR KAYIK İLE
ZİYARETÇİLER PARK VE GÖLÜ GEZEBİLMEKTEDİR.


Doğa Parkı’nı ziyaret edenlerin sayısı çok fazla olursa, hem doğal taşıma kapasitesi aşılacağı için su kalitesi bozulacaktır ve hem de ziyaretçiler birbirlerini rahatsız edecekleri için rekreasyon deneyimi olumlu olamayacaktır.



FOTOĞRAF 3 : KANOLARIN EN FAZLA TERCİH EDİLEN SU TAŞIMA ARAÇLARINDAN BİRİSİ OLMASININ NEDENİ HEM EKONOMİK OLMASI VE HEM DE TAŞIMASININ KOLAY OLMASIDIR.


Park planlayıcıların, gerek kanoların ve gerekse raft gibi diğer su taşıma araçlarının kullanılabilmesi için ulaşım ve otopark gibi tesisleri unutmaması gereklidir. Ulaşımın doğayı, var olan yeşil dokuyu tahrip edecek şekilde değil, mevcut izleri kullanacak şekilde tasarlanması uygun olacaktır. Elmalı Doğa Parkı Projesinde; var olan araç/yaya yolları, patikalar ve yangın izleri yaya/taşıt/bisiklet vb ulaşım amaçlı kullanılacaktır.



FOTOĞRAF 4 : BOT/KANOLAR İÇİN SU KIYISINDA SERVİS VE YANAŞMA YERLERİ

Otoparkların yanı sıra kano ve kayakların suya giriş bölgeleri tespit edilip hem doğayı koruyucu ve hem de kullanışı kolay olan tesisler yapılmalıdır. Bu tesislerin, mutlaka yapılı olması gerekmez, kıyıyı doğal olarak muhafaza edecek, taş, kum/çakıl vb sıkıştırılmış doğal malzemeler kullanılabilir. Kıyı doğal bitki örtüsünün korunması ve kıyıda görselliği bozacak yapılaşmalar yapılmaması esas ilkedir.



FOTOĞRAF 5 : BOT/KANOLAR İÇİN SU KIYISINDA DOĞAL YANAŞMA YERLERİ


Bot ve kanolar ile kayık/sandal/yelkenli kullanımı belirli yoğunluğun üstüne çıkmamalıdır. Kirlilik oluşturmamak amacı ile belirli noktalarda toplanmış servis/odak noktaları planlanmalı ve bu odaklarda yeme/içme (gastronomi), wc, çöp toplama, sağlık, telefon vb servis ve hizmet üniteleri bulunmalıdır. Uygun alanlarda bu odaklar, çay bahçesi, kafe gibi daha geniş kitleye hizmet verecek şekilde tasarlanabilir.

(*) Bu rapor, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne UTTA Planlama, Danışmanlık Ltd. tarafından hazırlanan "Elmalı Doğa Parkı Projesi" için Şubat 1999 tarihinde hazırlanmıştır.