BOLU İLİ’NDE SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZME YÖNELİK GÖRÜŞ VE ÖNERİLER

Bolu İli Karacasu Termal Oteli 

“BOLU İLİ’NDE SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZME YÖNELİK GÖRÜŞ VE ÖNERİLER”

Prof. Dr. Mehmet Tunçer

Bolu İli’nde “Sürdürülebilir Turizm” in gelişmesi amacı ile yapılması gerekenler hakkındaki görüş ve önerilerim aşağıdadır.

Ekonomik Temel Kuramı kullanılarak yapılan değerlendirmelerde, Bolu İli’nde 2020 yılıa kadar olan planlama  döneminde sektörel işgücü  kompozisyonunda değişiklikler olacağı ortaya çıkmaktadır.  Herşeyden önce, sektörlerin istihdam hacmi sıralaması değişmektedir. 1990’larda Tarım, Toplum Hizmetleri ve İmalat Sanayi olarak beliren en büyük üç sektör sıralaması, 2020 yılında Tarım, Ticaret/Turizm  ve İmalat Sanayi olarak değişecektir ^[1].

Bolu’da Turizm Sektörünün örgütlü ve organize gelişmesi özendirilmelidir.  İl’in sahip olduğu eşsiz doğal ve kültürel değerler gözetilerek  hem örgün/kitle turizmi ve hem de yumuşak yada  alternatif turizm tipleri; kaynak, potansiyel ve konuma göre ayrıştırılmalı ve özendirilmelidir.

Turizm tesis alanları, sadece kitle turizminin gerçekleşebileceği yörelerde planlanmalıdır. Koruma değeri yüksek alanlarda (Abant, Yedigöller, Gölcük, Orman içleri) büyük kapasiteli otel-motel yapılmamalıdır.  Bu kesimler, çevresel duyarlılık gözetilerek seçilmeli,  “TURİZM ALANI” veya “TURİZM MERKEZİ” ilan edilmeli ve 2 634 sayılı “Turizmi Teşvik Yasası” ve “Turizm Yatırım ve İşletmelerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik”  koşulları, özellikle altyapı yaptırımları açısından  eksiksiz uygulanmalıdır. 

Mudurnu ve Göynük ilçe sınırları ile tanımlanan bu bölgede tarım ve tarıma dayalı sanayi ağırlıklı gelişme, hayvancılık ve ormancılık alt faaliyet dallarında uzmanlaşma, eko ve doğa turizmini özendirme eylem ve stratejilerinin uygulanacağı bölgelerdir. Mudurnu ve Göynük yerleşmelerinde kültür turizmi özendirilmeli, bu ilçeler ayrı ayrı ilçe planlama alt bölgeleri olarak planlanmalıdır^[2].

I.                    BOLU İLİ TURİZM MASTER PLANI’NIN HAZIRLANMASI :

1990 yılında hazırlanmış olan “Bolu İli Turizm Master Planı” yeniden ele alınarak gözden geçirilmeli ve güncellenmelidir. Bu Plan, AİBÜ Mimarlık Bölümü danışmanlığında hazırlanabilir. Bu Plan’da aşağıdaki alanlar sürdürülebilirlik bağlamında belirlenmeli ve planlanmalıdır.

Turizm Planlama Alanları ; turizm gelişme alanları ile turizm kullanımı ve yatırım ağırlıklı olarak planlaması önerilen  ya da planlanmış alanlardır.

Turizm Merkezi ; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırları belirlenen ve ilan edilen alanlardır.

Turizm Yatırım Alanları ; Turizmi Teşvik Kanunu’na ilişkin Turizm Tesisleri Yönetmeliği kapsamında bulunan tesislerin yapılabileceği alanlardır.

Günübirlik Tesis Alanları;  Yeme-içme, dinlenme, eğlence ve spor vb. imkanları günübirlik olarak sağlayan ancak, konaklama yapılmayan tesislerin bulunduğu alanlardır.

Bolu İli Çevre Düzeni Planı'nda Doğal Değerler

II.                  BOLU İLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI (1/100 000) KARARLARINA UYUM :

Bir anayasa niteliğinde üst ölçekli plan olan ve 2008 yılında onaylanmış olan 1/100 000 ölçekli Bolu İli Çevre Düzeni Planı karar ve hükümlerine uygun kararlar geliştirilmelidir. Bu Plana dayalı alt ölçekli (1/25 000 ve 1/5000) Planlar acilen hazırlanmalıdır. 

Bu Plan’da yer alan bazı kararlar aşağıda özetle verilmiştir:

 II.1. KENTSEL KORUMA (SİT) ALANLARI (Bolu, Mudurnu, Göynük vd) İÇİN BAZI ÖNERİLER:

Kentsel Sit Bölgeleri’nin saptanması ve korunmasına özel bir önem verilmelidir.  2863 / 3386 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu” ve ilgili yönetmelikler uyarınca,  Koruma Planları ivedilikle hazırlanmalıdır. Bu alanların korunması, canlandırılması ve turizm sektörü başta olmak üzere ekonomik faaliyetlere katılması sağlanmalı, bunun için özel “Yönetim Planları” hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. 

II.2. EV PANSİYONCULUĞU VE KÜÇÜK ÇAPLI TESİSLER

Ev pansiyonculuğu ve küçük işletmeler sürdürülebilir (soft/yumuşak) turizmin gelişebileceği, özellikle kentsel sit bölgelerinde  ya da  örgün/büyük komplekslerin yer almaması gereken kültürel ve doğal duyarlılığı ve turizm potansiyeli yüksek kesimlerde   özendirilmelidir. 

Bu kesimlerdeki işletme sahip ya da işletmecilerinin örgütlenmesi ve ortak pazarlama yapması mutlak biçimde özendirilmelidir. 

II.3. HAFİF YAPILI TURİZM ALANLARI , MOKAMP, KAMPİNG VE GÜNÜBİRLİK TESİSLER

Kamping, mokamp veya ahşap bungalowlardan oluşacak konaklama alanları,  özellikle doğal duyarlılığı yüksek kesimlerde, az sayıda ziyaretçinin zorunlu gereksinimlerini karşılayacak ve sadece bu amaçlı  donatılara sahip olacak biçimde düzenlenmelidir.

III.  KARACASU TERMAL TURİZM ALANI

Bolu Belediyesi tarafından 2009 yılında planlaması tamamlanan “Karacasu Termal Turizm Alanı” Plan kararlarına uyulmalıdır. Bu Plan kararları doğrultusunda Bolu-Karacasu arasında yaklaşık 15 000 yatak kapasiteli “Turizm Alanı” nın altyapısı ve üstyapısı için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan gerekli teknik ve parasal destek alınmalıdır.

Abant Gölü Tabiat Parkı'nda Çevre Tahribatı (2009-2010)

IV. ABANT UZUN DEVRELİ GELİŞME PLANI

2001-2003  yılları Arasında Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Abant Tabiat Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı” (UDGP) hükümlerine uyulmaması Abant Gölü’nde çevresel tahribatlara neden olmuştur. Abant ve çevresinde yapılacak uygulamalarda mahkeme kararı ile kesinleşen UDGP dışında herhangi bir uygulama yapılmamalıdır[3].

Gölün su seviyesi ile oynanmamalı, ekolojik dengeye aykırı hiçbir müdahalede bulunulmamalıdır. Abant Gölü çevresine herhangi bir yeni otel, motel vb yapı yapılmamalı, Gölün korunması açısından Göl çevresi UDGP de belirtildiği gibi yaya / bisiklet/ akülü sistem ağırlıklı hale getirilmelidir. Araçlar, Tabiat Parkı girişinde depolanarak, Göl çevresinde özel oto ile dolaşılması yasaklanmalıdır. Tabiat parkı sınırları, güneyde 22 km. mesafedeki Otoyol girişine kadar genişletilmeli ve kapsamlı bir Çevre Düzeni Planı hazırlanmalıdır.

Abant Gölü Tabiat Parkı Uzun Devreli Gelişme Planı 

Abant Yaylaları özel projeler ile planlanmalı ve koruma/sürdürülebilir turizm ağırlıklı uygulamalar yapılmalıdır[4]. Bolu’daki yaylalar özellik ve niteliğine göre değerlendirmeye tabi tutularak sınırlı sayıda yayla “Yayla Turizm Alanı” ilan edilerek sürdürülebilir turizm amaçlı plan ve projeleri hazırlanmalıdır.

24.01.2012

---

[1] Bolu İli 1/100 000 Ölçekli (Ekonomik, Sosyo-Kültürel Ve Mekânsal Gelişme Deseni) Çevre Düzeni Planı, Plan Raporu, 2007, UTTA Planlama, Projelendirme, Danışmanlık, Ltd. Şti., S. 13. Bu Plan’da UTTA Ltd. Ortağı olarak görev yapmıştım.

[2] Y.a.g.e., 2008,  Madde III.3.2., S.3. Birinci Sektör Ağırlıklı Programlar Uygulanacak İlçe Planlama Bölgeleri (BSA) 

[3] Bu Planda Proje Yöneticisi olarak görev yapmıştım. Abant Tabiat Parkı UDGP Kararları için bkz:  http://mehmet-urbanplanning.blogspot.com/2011/10/abant-uzun-devreli-gelisme-plani.html

[4] Abant yaylalarında yapılması öngörülen uygulamalar için bkz..  http://mehmet-urbanplanning.blogspot.com/2011/12/bolu-yayla-evi-mimarisi-ve-oneriler.html