TARİHSEL ÇEVRE KORUMA POLİTİKALARI : ANKARA (Giriş)

ÖNSÖZ

Bu çalışmada; “Ankara Tarihi Kent Dokusu” olarak tanımlanan “Eski Ankara” ve bunun önemli bir kesimini içeren “Ulus Tarihi Kent Merkezi“ nin korunmasına yönelik olarak, yerel ve merkezi yönetimin uyguladığı politikaların, zaman içinde uğradığı dönüşümler, bu süreç içinde yapılan planlı ve plansız çeşitli uygulamalar ele alınacaktır. Kamunun konuya yaklaşımı ile tarihi çevre koruma olgusunun çeşitli boyutları, Ankara örneğinde sergilenerek sürdürülebilir kalkınma ana fikri çerçevesinde yeni politikalar geliştirilmeye çalışılacaktır.

Bu çalışma, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Kamu Yönetimi ve Siyaset Ana Bilim Dalı, “Kent ve Çevre Bilimleri” Doktora Programında; Prof. Ruşen KELEŞ danışmanlığında hazırlanan ve 1995 yılı Haziran ayında tamamlanan “Sürdürülebilir Kalkınma İçin Tarihsel Çevreyi Koruma Politikası : Ankara, Bergama ve Şanlıurfa Örnekleri” başlıklı çalışmanın “Ankara Bölümü” nün tezde kullanılamayan görsel malzeme ve diğer dokümanlarla zenginleştirilmesi ile hazırlanmıştır.


Tarihsel Çevre Koruma Politikaları : ANKARA, kitabı Aralık 2000 tarihinde, Kültür Bakanlığı Yayınları 2520, Kültür Eserleri  Dizisi'nden  (No : 281) yayınlanmıştır. Bu sitede yer alan metin kitapta yer almayan  dokümanlar kullanılarak ve geliştirilerek  kullanılması sonucu oluşturulmuştur.  

ANKARA’DA YEREL ve MERKEZİ YÖNETİMİN TARİHSEL ÇEVREYİ KORUMAYA YÖNELİK POLİTİKALARININ ZAMAN İÇİNDE UĞRADIĞI DEĞİŞİKLİKLER VE SONUÇLARI

İÇİNDEKİLER



KAPSAM

GİRİŞ.......................................................................................
1. CUMHURİYET’İN İLK YILLARINDA ESKİ ANKARA’YI
ETKİLEYEN UYGULAMALAR VE PROF. HERMANN
JANSEN PLANINDA ESKİ ŞEHİR......................................
2. 1950 SONRASINDA ESKİ ANKARA’YI ETKİLEYEN
UYGULAMALAR - YÜCEL - UYBADİN PLANI VE BÖLGE
KAT NİZAMI PLANINDA ANKARA’NIN TARİHİ KENT
DOKUSU................................................................................
3. MAKRO PLANLAMA ÇALIŞMALARI VE 1990 ANKARA
NAZIM PLANI’NDA TARİHİ KENT DOKUSU...............
4. ANKARA‘ NIN TARİHİ KENT DOKUSUNU ETKİLEYEN
ÖNEMLİ BAZI KARARLAR..............................................
5. ANKARA BELEDİYESİ‘NİN TARİHSEL ÇEVREYİ
KORUMAYA İLİŞKİN ÇABALARI 1983 - 1994..............
5.1. ANKARA TARİHİ KENT DOKUSUNU KORUMA VE
GELİŞTİRME TOPLANTILARI.................................
5.2. HACI BAYRAM CAMİ ÇEVRESİNİN KORUNMASI VE
CAMİ MEYDANININ DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN
ÇABALAR VE KAMUNUN TUTUM VE
DAVRANIŞLARI...........................................................
5.2.1. Hacı Bayram Çevresindeki Bazı Önemli Uygulamalar
5.2.2. Hacı Bayram Çevresinde Korumaya Yönelik
Planlama Çalışmaları
5.2.3. Hacı Bayram Camii Çevre Düzenleme Projesi ve
Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Geliştirilen
Çözümler

DİPNOTLAR...............................................................

5.3 ANKARA KALEİÇİ TARİHİ KENTSEL SİT ALANININ
KORUNMASINA İLİŞKİN ÇABALAR VE KAMUNUN
TUTUM VE DAVRANIŞLARI....................................
5.3.1. Ankara Kaleiçi'nde Korumaya Yönelik Planlama
Çalışmaları
5.3.2. Ankara Kalesi Koruma Geliştirme İmar Planı
Proje Yarışması
5.3.3. Koruma ve Geliştirme İlkeleri
5.3.4. Onarım ve Çevre Düzenleme İlkeleri
5.3.5. Ulaşım İlkeleri

DİPNOTLAR.................................................................

6. KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARI YÜKSEK KURULU
VE ANKARA KORUMA KURULU’NUN TARİHSEL
ÇEVRENİN KORUNMASINA İLİŞKİN POLİTİKALARI
(1985 - 1992)..........................................................................
6.1. ARAŞTIRMANIN AMAÇ, KAPSAM VE YÖNTEMİ...
6.2. SAPTAMA VE BELGELEME (TESPİT VE TESCİL)..
6.2.1. SİT SINIRLARI BELİRLENMESİ (001)
6.2.2. TESCİL (003) / TESCİL KAYDI KALDIRILMASI (002)
6.2.3. KORUMA ALANI BELİRLEMESİ (021)
6.2.4. TESCİL KAYDI KALDIRILMASI (002)
6.2.5. TESCİLİN DEVAMI (027)
6.2.6. TESCİLİNE GEREK DUYULMAYAN YAPI (033)
6.3. YIKIMA İLİŞKİN KARARLAR.....................................
6.3.1. YAPILARIN YIKILMASINA İLİŞKİN (Mail-i İnhidam)
KARARLAR (004)
6.3.2.YAPILARIN YIKILMASINA YÖNELİK İZİNLER (011)
6.3.3. İZİNSİZ (KAÇAK) YAPI VE EKLENTİLERİN
YIKTIRILMASI (031)
6.4. YENİ YAPILAŞMA KARARLARI................................
6.4.1. YENİ YAPI YAPILMASI İÇİN VERİLEN ÖN
İZİNLER (005) (051)
6.4.2. YENİ YAPI MİMARİ PROJE ONAYLARI
6.4.3. MİMARİ PROJE DEĞİŞİKLİKLERİ
6.5. ONARIM VE RESTORASYON ÇALIŞMALARINA İLİŞKİN
KARARLAR.....................................................................
6.5.1. ONARIMA İLİŞKİN YETKİ
6.5.2. ONARIM VE RESTORASYON PROJELERİ
6.6. ÇEVRE DÜZENLEME VE PLANLAMA
ÇALIŞMALARINA İLİŞKİN KARARLAR..................

6.6.1. 1/500 VE DAHA BÜYÜK ÖLÇEKLERDE ÇEVRE
DÜZENLEME PROJE ÇALIŞMALARI (082)
6.6.2. 1/1000 ÖLÇEKLİ KORUMA AMAÇLI PLANLAMA
ÇALIŞMALARI
6.7. UYGULAMA SORUNLARINA İLİŞKİN KARARLAR..
6.8. DİĞER KARARLAR..........................................................

7. “SULUHAN ÇEVRE DÜZENLEMESİ” KAPSAMINDA KAMUNUN KORUMA VE ÇEVRE DÜZENLEME ÇALIŞMALARINA YAKLAŞIMLARIN İRDELENMESİ.
7.1. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME.................................
8. TARİHSEL ÇEVRE KORUMASINDA GÜNCEL
YAKLAŞIMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ.................
8.1. BİLİNÇ DÜZEYİ..........................................................
8.2. YASAL BOYUT............................................................
8.3. MERKEZİ POLİTİKALAR........................................
8.4. YEREL POLİTİKALAR.............................................
8.5. SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ.................................
9. SONUÇ VE ÖNERİLER.....................................................
9.1. PLANLAMA BOYUTU...............................................
9.2. ÖRGÜTLENME BOYUTU..........................................

DİPNOTLAR............................................................................

GENEL KAYNAKÇA...........................................................

EK I T.K.T.V.YÜKSEK KURULU'NUN 10.7.1986 GÜN VE 2458 SAYILI KARARI İLE ANKARA SİT ALANLARINDA TESCİL KAYDI KALDIRILAN TAŞINMAZLAR

EK II T.K.T.V.YÜKSEK KURULU'NUN 10.7.1986 GÜN VE 2458 SAYILI KARARINDA YER ALAN VE İNCELEME SIRASINDA YERİNDE OLMADIĞI VEYA YENİLENDİĞİ TESBİT EDİLEN TESCİLLİ YAPILAR

EK III 1972 YILINDA G.E.E. ANITLAR YÜKSEK KURULU'NCA ONAYLANAN TESCİL LİSTESİNDE BULUNAN VE 1979 YILINDA YAPILAN TESBİT LİSTESİNDE BULUNMAYAN YAPILAR

EK IV HASIRCILAR-DENİZCİLER BAĞLANTISININ AÇILMASI ESNASINDA KAMULAŞTIRILARAK YIKILAN TESCİLLİ YAPILAR