ZONGULDAK, BARTIN, KARABÜK İLLERİ GÜÇLÜ (POTANSİYELLER) VE ZAYIF YÖNLER (DARBOĞAZLAR) ANALİZİ

ZONGULDAK, BARTIN, KARABÜK İLLERİ

GÜÇLÜ  (POTANSİYELLER) VE ZAYIF YÖNLER (DARBOĞAZLAR) ANALİZİ 

(SWOT (Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threats)  ANALİZİ)

Doç. Dr. Mehmet Tunçer

Bu çalışma 1/100 000 Ölçekli Zonguldak, Bartın, Karabük Çevre Düzeni Planı için Çevre ve Orman Bakanlığı'na hazırlanmıştır. UTTA Planlama Danışmanlık Ltd. ve Jeotek İş Ortaklığı.

Stratejik Planlama sürecinde “gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşırız?” sorusuna cevap vermeyi sağlayan Stratejik Planın en önemli unsuru olarak stratejik amaçlar ve stratejik hedefler düşünülebilir. Amaç ve hedefler kurumun ileriki yıllarda varmayı arzuladığı yere ulaşması konusunda anahtar rol oynamaktadır. Vizyon, Misyon ve İlkeler ile uyumlu bir şekilde oluşturulan stratejik amaçlar kurumun tek bir hedefe organize bir şekilde yürümesini mümkün kılmaktadır.

İller bazında yapılan bu “Güçlü ve Yayıf Yönler Analizi”, İngilizce aşağıdaki kelimelerin baş harflerinin bir araya gelmesinden oluşan kısaca SWOT olarak bilinen bir değerlendirme yöntemidir.  Stratejik yönetimin en önemli konularından birisi SWOT analizi yapılmasıdır. SWOT analizi, bir organizasyonun, bir mekansal gelişimin iç ve dış çevresinin değerlendirilmesine imkan sağlayan bir analiz tekniğidir.

S- Strength (İl’in olumlu ve güçlü olan özelliklerinin belirlenmesi)

W- Weakness (İl’in olumsuz veya zayıf olan özelliklerinin belirlenmesi)
O- Opportunity (İl’in içte ve dışta sahip olduğu fırsatları belirtmektedir)
T- Threat (İl’in etrafındaki olası tehlike, risk ve piyasa tehditlerini belirtmektedir)

SWOT;  4 kapsamlı bir analiz alanını ifade etmektedir. Kısaca SWOT analizi, iç ve dış durum değerlendirmesini içeren ve yönetim açısından İl’in ve Planlama Bölgesi’nin şu an ki konumu ve önünü görebilme açılarından büyük kolaylık sağlayan stratejik bir yönetim uygulamasıdır.

İller bazında SWOT analizinin iki önemli faydası vardır: Birinci fayda, İllerin şu anki mevcut konumunun ne olduğunu net şekilde ortaya dökmesidir. S ve W harfleri olarak ifade edilen analizin ilk kısmı, bu durumun yani İl’in her bakımdan (sosyal, ekonomik, çevresel vd) güçlü ve zayıf yönlerinin, olumlu-olumsuz performansının belirlenmesi, önemli bir bilgi sağlar.

O ve T harfleri ile belirtilen analizin ikinci bölümü ise daha çok dışsal etkileri, piyasadaki oluşumu, İl’in burada olası fırsat ve tehditlere karşı "ne yapabileceğinin" bir analizidir. Yani ikinci kısım, şu anı değil, gelecekteki olası gelişmelere yönelik bir durum değerlendirmesini içerir, bu açıdan biraz daha tahmine ve öznel verilere dayanır. Planlamaya geçişte karar verme sürecine yol gösterir. Bu anlamda SWOT Analizi, 4 kapsamı içeren 2 yönlü (hem iç hem dış) bir analiz tekniğidir.

I. ZONGULDAK İLİ

GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER ANALİZİ

(SWOT ANALİZİ)

GÜÇLÜ YÖNLER/POTANSİYELLER :

1. ZENGİN DOĞAL VE KÜLTÜREL/TARİHSEL ÇEVREYE SAHİP OLMASI: Özellikle tarihsel / kentsel dokusunun zengin olması, doğal değerlerin (228 km uzunluğundaki Filyos Çayı, Devrek Çayı, Alaplı, Gülüç Irmakları, GÖKGÖL, Cumayanı  Mağaraları, Karaçayır Kaplıcası, Bölüklü Yayla, Harmankaya, Değirmenağzı, Kdz.Ereğli, Güneşli, Gökçebey, Pamukdüzü şelale ve trekking alanlarının bulunması,

1.1.      MAVİ BAYRAK PROJESİ’Ne dahil Hisarönü, Türkali, Göbü, Kapuz, Değirmenağzı, Ilıksu, Erdemir, Ereğli Belediye, Alaplı Kocaman kıyıları ve bunun da EKOTURİZM ve KÜLTÜREL TURİZM açısından bir potansiyel olması.

1.2.      HİSARÖNÜ / FİLYOS’DA (Filyos Tieion (Tieum-Villayos–Tion-Filatois) Antik Şehri),  KARADENİZ EREĞLİSİ’NDE (HERAKLEIA PONTİKA, ACHERON VADİSİ), Mugada Kalesi,  ÖNEMLİ ANTİK YERLEŞMELER, ANTİK KALINTILAR, TARİHSEL VE KÜLTÜREL MİRASIN BULUNMASI..

2. MADEN VE SANAYİ KENTİ ZONGULDAK : ÜLKENİN BAŞTA GELEN KÖMÜR ÜRETİM VE DEMİR ÇELİK AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASI:

2.1.              ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İLE KÜÇÜK SANAYİ BÖLGELERİNİN BULUNMASI : ERDEMİR’İN BULUNUŞU

2.2. ÇAYCUMA OSB BULUNMASI: 125 hektarlık alanda kurulan, 1994 yılında altyapı ihalesi gerçekleştirilen ve önemli bir bölümü bitirilen Çaycuma Organize Sanayi Bölgesine yatırım yapmak üzere yoğun talep var. Şu anda Çaycuma Organize Sanayi Bölgesinde toplam 54 yatırımcı için arsa tahsisi yapılmış ve 5 fabrikanın yapımı tamamlanarak üretime geçmiştir.

3. ZONGULDAK LİMANININ GELİŞTİRİLMESİ ve FİLYOS LİMANININ İNŞASI: Kamulaştırılması bitirilen, inşaatı ise henüz başlamayan  Filyos Limanı ülkemizin en büyük limanlarından biri olacaktır. Mevcut durumu ile Filyos çayının taşıdığı alüvyonlar limanı yakın gelecekte tehdit edecektir.

3.1.      GEMİ YAPIM SANAYİİNİN VARLIĞI : Ereğli’den Hisarönü’ne kadar olan kıyıda gemi yapım sanayi kurulabilir, hammadesini EREĞLİ ve KARABÜK’ten alabilir. Gemi yapımı ile deniz ticaret filosu geliştirilebilir, yük taşımacılığı, deniz ulaşımı desteklenebilir.

4. FİLYOS HAVZASI PROJESİ : Bölgenin tüm girdi ve çıktılarıyla Batı Karadeniz'in doğrudan transit ticarete hizmet verebilecek Filyos Limanı'nın yapılması, bölgedeki enerji ihtiyacını karşılayacak termik santral ve Filyos ırmağı üzerine hidroelektrik santrallerinin kurulması, Filyos Çayının ıslahı, aynı zamanda sulu tarıma imkan verecek olması ve kazanılan yerlere serbest bölge kurulması, Demiryollarının iyileştirilmesi, Orman Turizminin yaygınlaştırılması ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği, bölge için hayati bir önem taşımaktadır. 5 Nisan 1994 yılında ilan edilen Filyos Serbest Bölgesi hayata geçirildiğinde, bölge insanı ve yatırımcılarıyla ismini yurt dışına taşıyabilecek bir yapıya kavuşacaktır.

4.1.              FİLYOS ÇAYININ DOĞAL KAYNAK DEĞERİ : Akarsu deltasının tarımsal önemi yanı sıra 33 milyon m3 civarındaki kum-çakıl rezervinin bulunması, bunun da (Filyos Ateş Tuğlası Fabrikası gibi) kırmataş, çakıla dayalı sanayilere potansiyel kaynak oluşturması..

4.2.              FİLYOS SERBEST BÖLGESİ’NİN BULUNUŞU

300 hektarlı serbest bölge önemli bir potansiyeldir.

5. TEKSTİL SANAYİİNİN GELİŞMESİ..

6. DEMİRYOLU BAĞLANTISININ BULUNMASI: Bölgedeki üç ilden Karabük ve Zonguldak’a,  Çankırı üzerinden Ankara ile demiryolu bağlantısı mevcuttur.

7. SALTUKOVA HAVA LİMANININ BULUNMASI: Küçük uçaklarla yolcu taşımacılığına uygun olan Çaycuma Saltukova Havaalanı’nın pisti uzaltılmış, özel havacılık şirketleri ile görüşmeler sürmektedir.

8. ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİVERSİTESİ’NİN BULUNMASI: 1992 yılında kurulmaya başlanan Üniversite; Zonguldak’ın yeniden yapılanmasında, bilim ve teknoloji geliştirmesi yanı sıra, 400 yataklı tam donanımlı hastanesinin bulunması önemli bir potansiyeldir.

7.1. Bölgede 3 fakülte kurularak, 3 üniversite oluşturulabilir. Denize nazır, orman içinde hastaneler, dispanserler, yurtlar ve huzur evleri yapılabilir.

9. KÖPRÜBAŞI BARAJI ve DİĞER HESLER : Mengen-Devrek arasında ve Filyos Çayı üzerinde enerji taşkın kontrolü amacına yönelik olarak inşa edilecek yapılacak olan üzerinde yapılacak olan "Köprübaşı Barajı ve Hidroelektrik Santrali (HES) inşaatı" (temelden yüksekliği 119 metre olacak. 2 adet 40 megavat (MW) kurulu gücünde türbini bulunun baraj, yılda 203 gigevat (GWh) enerji üretimi yapacak) Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı tarafından inşa edilecektir.
10. KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER KAPSAMINDA OLMASI : Teşvik sisteminde birinci derecede kalkınmada öncelikli yörelerin gümrük muafiyeti, yatırım indirimi, Katma değer Vergisi, artı % 10 civarında teşvik uygulaması olanağını getirmektedir.

ZAYIF YÖNLER/DARBOĞAZLAR

1. AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASINA RAĞMEN KÖMÜR ÜRETİMİNDE ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR NEDENİYLE EKONOMİK GÜCÜNÜ KAYBETMEYE BAŞLAMASI VE BUNA BAĞLI İŞSİZLİK OLUŞMASI: 1960’lı yıllardan itibaren dünyada ulaşımda ve sanayide petrolün kullanılmaya başlanması, petrolün ve doğalgazın kömürün yerine geçmeye başlaması ile sorunlar başlamıştır. İşçi sayısı 1980lerde 56 000 iken günümüzde 14000 e kadar gerilemiştir. Kömür üretiminde, maden ocaklarında dünya standartına göre 35 misli insan kaybına neden olacak şekilde ihmali, teknolojik gerilik, ilkel koşullar bulunmaktadır. Yılda yaklaşık 500 milyon dolar olan zararı son yıllarda işçi çıkarılması ve ocakların kapatılması ile azaltılabilmiştir. İşçi sağlığı değersizdir, ücretler azdır ve maden ocaklarında ömür beklentisi ortalamadan yarı yarıya azdır.   Dekapaj sistemine geçilerek üretim arttırılmalı, can kaybı azaltılmalı, zarar edilmeyecek işletme yöntemleri bulunmalıdır. TTK zarar etmeyecek bir işletme haline getirilmelidir.
2. FİLYOS LİMANININ YAPIMI TAMAMLANMAMIŞTIR: Filyos Limanı ülkemizin en büyük limanlarından biri olacak, Zonguldak ekonomisine büyük katkısı beklenecek olan Liman inşa edilmemiştir.
3. FİLYOS SERBEST BÖLGESİ HİZMETE GİRMEMİŞTİR: Serbest Bölge Planlaması yapılmasına rağmen hizmete girmemesi ÖNEMLİ BİR DARBOĞAZDIR.
4. FİLYOS ÇAYININ TAŞKIN VE SELLERE NEDEN OLMASI : Filyos Çayı’nın taşkın ve sellere neden olması çevresindeki orman, mera ve vadilerin tarlaya çevrilmesi nedeniyledir. Zaman içinde en verimli topraklar erozyon, heyelan ve sellerle denize karışmaktadır. Filyos’un geçtiği ve mücavir alanlardaki ormanlar, çayır ve meralar tekrar eski haline dönüştürülmelidir. Filyos Vadisi düzene sokulamazsa, Hisarönü Limanı kısa zamanda dolabilecek, Zonguldak Limanının bu günkü durumuna dönüşebilecektir.
5. İŞSİZLİĞE BAĞLI OLARAK İL DIŞINA GÖÇ VERMESİ..
6. LİMAN BULUNMASINA RAĞMEN YETERLİ DÜZEYDE ÇALIŞTIRILMAMASI: 1991 yılından beri feribot çalışmamaktadır.  Feribotlar daha doğuda yer alan Sinop, Samsun, Giresun ve Trabzon’da durmaktadır.
7. TARIM ALANLARININ KÜÇÜK, PARÇALANMIŞ VE DİK OLUŞU VERİMLİLİĞİ DÜŞÜRMEKTEDİR. Makine tarımına elverişli değildir, bilimsel tarım yapılmamakta ve aile içine dönük tarım yapılmaktadır.

8. ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN YER YER STANDARLARIN ÜSTÜNDE OLMASI:

8.1.       HAVA KİRLİLİĞİ: Sanayi, konut ve ulaşım araçları emisyonlarına bağlı hava kirliliği görülmektedir. Bu durum özellikle, sürekli olarak kara bir bulutla kaplı olan Karabük – Safranbolu’da belirgindir.

8.2.       SU ve DENİZ KİRLİLİĞİ:  Bir çok yerde tesis emisyonları görülebilir, hatta İnkumu plajı bile yakındaki çimento fabrikasının atıklarıyla kirlenmiştir. Akarsu kirliliği de büyük ölçüde görülmektedir. Bu nedenle pek çok akarsuda -Filyos Çayı- dahil, yüzmek ya da balık avlamak gibi etkinliklerde bulunmak mümkün değildir. Deniz kirliliği, Karadeniz’in kirlilik düzeyi gayet iyi bilinmektedir ve bazı merkezlerde insanların kirletme etkisi çok açıktır; örneğin Zonguldak, Amasra ve Ereğli kıyılarında kirlilik zaman zaman aşırı düzeylere ulaşmaktadır.

9. KADASTRO MÜLKİYET DESENİNİN TAM OLARAK HAZIRLANMAMASI: 1910 tarihli Tezkere-i Saniye Bahriye ile Zonguldak’ta zilyetlik yoluyla taşınmaz mal edinilmesi yasaklanmıştır. 1986 yılındaki yasal düzenlemeye kadar İlde taşkömürü havza sınırı içerisinde mülk edinilememiştir.
10. ULAŞIM SORUNLARI : Dorukhan tünelinin tamamlanması, Üzülmez Tünelini yapılması, Zonguldak Şehir içi geçişi, Mengen-Devrek karayolu bağlantısının çift yol yapılması vb..
11. TASMAN : Zonguldak ve çevresinde yerleşim alanları için önemli bir sorun da tasmandır. Tasman; madencilik faaliyetleri sebebiyle yeraltında oluşan boşluklardan dolayı, üst formasyonların oturması sonucu yeryüzünde meydana gelen çöküntüdür. Kozlu’dan Kilimli’ye kadar olan alanda tasmana maruz kalan alanların yüzölçümü oldukça yüksektir. TTK tahminlerine göre Zonguldak Merkez, Kozlu ve Kilimli’deki tasman alanlarının yaklaşık yüzölçümü 8.000 Ha.dır. 1987 yılında TTK tarafından Zonguldak Merkez, Kozlu ve Kilimli’de tasman etki alanları ve dereceleri konusunda yapılan çalışmada Karadon-Üzülmez maden çıkarma çalışmaları sonucu tasman olayının doğu istikametinde yayılacağını öngörmüştür.

  

II. BARTIN İLİ

GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER ANALİZİ

(SWOT ANALİZİ)

GÜÇLÜ YÖNLER/POTANSİYELLER:

1. ZENGİN DOĞAL VE KÜLTÜREL/TARİHSEL ÇEVREYE SAHİP OLMASI: Özellikle Bartın geleneksel konut dokusu / yalı boyu evleri ile Amasra’nın arkeolojik / tarihsel / kentsel dokusunun zengin olması ve bunun da EKOTURİZM ve KÜLTÜREL TURİZM açısından bir potansiyel olması.

1.1.       ANTİK PAFLAGONYA BÖLGESİNDE; BARTIN (PARTHENİOS=Sular  

          Tanrısı/PARTHENİA), AMASRA (SESAMOS-AMASTRİS), KURUCAŞİLE     

          (KROMNA), ÇAKRAZ (ERYTHİNOİ) vb ANTİK YERLEŞİMLER, ÖNEMLİ ANTİK

           KALINTILAR, TARİHSEL VE KÜLTÜREL MİRASIN BULUNMASI..

1.2.       KASTAMONU KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI’NIN BULUNMASI: Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz Bölümü içerisinde bulunan “Küre Dağları”’ nın 114.000 hektarlık bir alan kaplayan alanın 37.000 ha’lık kısmı, 2000 yılında Milli Park olarak ilan edilmiştir. Batı Karadeniz Bölgesi için önemli rekreasyon alanlarından olan bu yörenin doğal ve kültürel kaynak değerleri açısından uluslararası öneme sahip olduğu görülmektedir.

1.3.       ULUYAYLA’NIN BULUNMASI : Ulus İçme merkezine 33 km uzaklıktadır. Uluyayla’nın denizden yüksekliği ortalama 1000 m olup, Ovacuma (300m), Göktepe (1416 m) arasında değişik rakımlarda bulunmaktadır. Yaylanın hemen ortasından batıya doğru akan Ova çayı ve İnönü deresi  bulunur. Eko-turizm açısından önemli bir potansiyeldir.

  

2. ZENGİN ORMAN VARLIĞININ BULUNMASI: Zengin ormanların bulunması nedeniyle ahşap, mobilya, kağıt ve gemi yapımı gibi önemli sanayilerin bulunması,
3. BARTIN, ARIT ve KOZCAĞIZ ÇAYLARININ BULUNMASI: Bartın Çayı İl’e hem doğal güzellik, hem taşıma olanakları hem de verimli tarım toprakları kazandırmıştır. Bartın kent merkezi, Bartın Çayı’nın denize döküldüğü Boğaz Mevkii’nden yaklaşık 15 km içeride Bartın Irmağı ve kollarının oluşturduğu ova üzerine kurulmuştur. Bartın Çayı, Ulus  ilçesinden gelen Gökırmak, Kozcağız Beldesinden gelen Kozcağız derelerinden oluşan su yolu ulaşım olanağı olan bir akarsudur. Bartın Irmağı ve kolları tarafından derin bir biçimde parçalanan arazi çok engebeli bir görünümdedir.
4. SALTUKOVA HAVA LİMANI’NA OLAN YAKINLIK: Bartın İli’ne 38 km. uzaklıkta olan Zonguldak’ın Saltukova Bucağı’nda, halen hava trafiğine kapalı bulunan havaalanı deneme uçuşlarına açılmıştır. Hava trafiğine açıldığında Bartın-Zonguldak’ın ulusal ve uluslar arası hava ulaşımı gereksinimini karşılayabilecektir.
5. POTANSİYEL ENERJİ KAYNAKLARI (HESLER): İlde enerji üretimi yapılmamaktadır. Ancak yapımı devam eden Kirazlıköprü barajı ve HES inşaatı tamamlandığında kurulu gücü 12,3 MW olan hidroelektrik santrali ile 41 milyon kwh enerji üretilecektir. Kirazlıköprü barajı ve HES inşaatı tamamlandığında enerji üretimi+taşkın koruma+sulama amaçlı faydalanılacaktır.
6. AMASRA’DA POTANSİYEL KÖMÜR MADENİ YATAKLARININ BULUNMASI : Bu yatakların değerlendirilmesi amacıyla Tarlaağzın’da kömür enerjisi kullanılarak bir termik santral yapımı planlanmaktadır.
7. AMASRA BÜYÜK LİMANININ MARİNA OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİ: Bölgede hiç marina yoktur; bu durum deniz sporları ile ilgili olasılığı yok etmektedir. Amasra Limanı’nın ticari amaçlar dışında “Marina” olarak değerlendirilmesine ilişkin çalışmalar yapılmaktadır.
8. ULUS İLÇESİ VE ARIT İLÇESİNDE POTANSİYEL EKO-TURİZM OLANAKLARI : Ulus ilçesinde Çağlayan Vadisi vardır. Bu vadide sarp kayaların arasından ikisi bir yerde, diğeri ayrı olarak üç çağlayan bulunur. Ulus ilçesine 17 km. uzaklıkta bulunan Ulukaya Kanyonu ve Şelalesi bulunur. Kanyonun uzunluğu yaklaşık 1 km, yüksekliği 35 m.’dir. Şelale ise; kanyon üzerindeki 10 m. genişliğinde bir kaya oyuğu içinden çıkan suyun, 20 m. yükseklikten düşmesiyle oluşmaktadır. Ulus çayına dökülen ve 30-40 m. genişliğinde bir gölet oluşturan suyun debisi 200-250 lt/sn’dir.
9. KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER KAPSAMINDA OLMASI : Teşvik sisteminde birinci derecede kalkınmada öncelikli yörelerin gümrük muafiyeti, yatırım indirimi, Katma değer Vergisi, artı % 10 civarında teşvik uygulaması olanağını getirmektedir.

ZAYIF YÖNLER/DARBOĞAZLAR

1.    İL DIŞINA GÖÇ VERMESİ : Bartın İlinin özellikle kırsal kesimin İl dışına göç vermesi,

2.    TAŞ KÖMÜRÜ KURUMUNUN ZARAR ETMESİ VE İŞÇİ ÇIKARTILMASI: İstihdamın taş kömürü kurumunun Amasra ve Zonguldak kömür ocaklarında yoğunlaşması diğer kollardaki sanayileşmenin uzun süre geri palanda kalmasına yol açmıştır. Amasra’daki maden ocaklarının bir kısmının kapatılması kömür üretiminin azalması ve buna bağlı işgücü kayıpları..

2.1.       AMASRA’DA POTANSİYEL KÖMÜR MADENİ YATAKLARININ BULUNMASI : Bu yatakların değerlendirilmesi amacıyla Tarlaağzın’da kömür enerjisi kullanılarak bir termik santral yapımı planlanmaktadır. Sıvı, gaz ve katı atıklar için önlem alınmadığı taktirde önemli çevre sorunlarına neden olabilecektir.

1. BARTIN ÇAYI DEBİSİNİN DÜZENSİZ OLMASI NEDENİYLE SEL VE TAŞKINLAR YAŞANMASI : Bartın Çayı debisinin denetimsiz olması nedeni sık sık taşkın, sel gibi doğal afetler yaşanması, (1991 Kozcağız Merkez 'de , 1998 Mayıs'ında Bartın-Merkez'de ve 2004 Ağustos'unda Bartın İnkumu' nda yaka seli şeklinde)
2. Çimento fabrikasının 1995, ORÜS bünyesindeki iki fabrikanın da 1996 ve 1997 yıllarında özelleştirilmesinden sonra Bartın sanayi TTK dışında tümü ile özel sektör kimliğine bürünmüştür. Ancak özel sektör yatırımları istihdam ve kapasite açısından orta ve küçük ölçekli işletmeler olup, sanayideki işgücünün ancak yarısını istihdam edebilmektedir.
3. I. DERECE DEPREM BÖLGESİNDE OLMASI VE DEPREMDEN ETKİLENMESİ

KARABÜK İLİ : ÇELTİK TARLASINDAN SANAYİ KENTİNE

GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER ANALİZİ

(SWOT ANALİZİ)

GÜÇLÜ YÖNLER/POTANSİYELLER :

1.   ÜLKENİN BAŞTA GELEN DEMİR ÇELİK AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASI: KARDEMİR’İN BULUNMASI

2.   ULAŞIMDA DEMİRYOLUNUN BULUNMASI

3.    KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER KAPSAMINDA OLMASI : Teşvik sisteminde birinci derecede kalkınmada öncelikli yörelerin gümrük muafiyeti, yatırım indirimi, Katma değer Vergisi, artı % 10 civarında teşvik uygulaması olanağını getirmektedir.

4.    YENİCE ORMANLARININ  KORUNMASI GEREKLİ DÜNYANIN EN ÖNEMLİ 100 SICAK NOKTASINDAN BİRİ OLMASI: Dünya Ormancılık Örgütü FAO’nun Dünya üzerinde belirlediği “Mutlak Korunması Gereken Alanlar” içinde 100 sıcak noktadan 9’u Türkiye’de bulunmaktadır. Bunlardan biri de Yenice ormanlarıdır. Bunun nedeni bu ormanlarda tropik bölgeler dışında, dünyada pek az ormanda görülecek kadar çok sayıda ağaç, ağaççık, bitki ve yapan hayvanının bir arada yaşamakta olduğudur. Karabük il sınırları içerisinde yer alan Yenice Ormanları, Türkiye’deki Önemli 122 Bitki Alanı’ndan birisidir.

5.    TÜRKİYE’DEKİ İKİ UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRAS ŞEHRİNDEN BİRİ OLAN VE KÜLTÜREL TURİZM AÇISINDAN ÖNEM TAŞIYAN SAFRANBOLU’NUN İLDE OLMASI : Safranbolu, sahip olduğu kültürel mirası ve burası korumadaki başarısı sayesinde 1994 yılında UNESCO tarafından “Dünya Miras Kenti” unvanını almış, bu da Safranbolu’nun tüm dünyada daha çok ilgi çekmesini sağlamıştır. Safranbolu’yu ülkemizde ve dünyada ön plana çıkaran en önemli unsur geleneksel Türk mimarisi tarzındaki Safranbolu evleridir. Bu evler bir yandan kentsel konumlarıyla diğer yandan mimarileriyle dikkate değerdirler.  Başka bir anlatımla Safranbolu Evleri yüzlerce yıllık bir süreçte oluşan Türk kent kültürünün günümüzde yaşamaya devam eden en önemli yapı taşlarıdır.  

6.    GELENEKSEL KIRSAL SİVİL MİMARLIK ÖRNEKLERİNİN EN GÜZEL ÖRNEKLERİNDEN YÖRÜK KÖYÜNÜN BULUNMASI:

Karabük ve özellikle Safranbolu kırsal yörelerinde, köylerde blok çantı usulu ile bir, iki ve üç katlı olarak meşe, kayın ve çam ağaçlarından yapılan ev örneklerine rastlanmaktadır. Her ne kadar yasal bir zorunluluk ve yasalarda tanımı bulunmamakla birlikte “Kırsal Geleneksel Mimari” özelliklerin ve “Kırsal Peyzajın” korunmasına yönelik bir çalışma yapılması gereklidir.

Yörük Köyü bu tür kırsal yerleşimlere en güzel örneklerden biridir. Safranbolu’ya 11 km uzaklıktaki bu “Müze Köy”e Safranbolu-Araç karayolu üzerinden gidilmektedir. Safranbolu’nun küçük bir modeli olan Yörük Köyü, bir Türkmen köyü olması sebebiyle 1997 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kentsel sit alanı olarak korunması kararlaştırılmıştır Yörük Köyü bünyesinde barındırdığı az bulunur geleneksel ev örnekleri ile bağlı olduğu Safranbolu ilçesinin ayrılmaz bir parçasıdır. Yörük Köyü mimari değerleri ve folklorik gelenekleri açısından özgünlüğünü büyük ölçüde korumayı başarmış ender yörelerimizdendir. Bugün Yörük Köyü evleri, avlu duvarları, bahçeleri,sokakları, çeşmeleri ve en önemlisi kökenleri Osmanlı İmparatorluğu’nun temellerine dayanan halkı ile kültür ve kimlik alanında önemli bir simgedir.

7.    HADRİANAPOLİS ANTİK KENTİNİN ESKİPAZAR İLÇESİNDE YER ALMASI:

Eskipazar’ın tarihi yerleşim yeri Romalılar döneminde Roma İmparatoru Hadrianos tarafından onarılarak, yeniden imar edilmiştir.
Kentin Romalı İmparator Adrionos (Adriye) tarafından kurulduğu ve imparatorun adına izafeten Adrianopolis adıyla anıldığı yolunda rivayetler de vardır. Tarihçi Justinius’e göre kent çevresinde bulunan paralardan kentin Adriya tarafından kurulduğu ve adını da buradan aldığı anlaşılmaktadır.
 İmar edilen bu kent Hierekles’e göre Hanorias Eyaleti’ nde (Bizans Devri) bulunuyordu. Kiopert (1854) Küçük Asya (Anadolu) haritası üzerinde şehri bugünkü yerine yani Viranşehir mevkiine koymuştur.

8.    ANTİK DÖNEMDEKİ ÖNEMİNE BAĞLI OLARAK KORUNMASI GEREKLİ PEK ÇOK ARKEOLOJİK KÜLTÜR VARLIĞI BULUNMASI (Höyükler, Tümülüsler,

Kaya Mezarları, antik yerleşim kalıntıları vd).. Bu kültürel/tarihsel değerler  Genel olarak Safranbolu ve Eskipazar (Hadrianopolis) kenti çevresinde yer almaktadır.

9.    İLDE MAĞARACILIK LİTERATÜRÜNDE ÖNEMİ OLAN MAĞARALARIN OLMASI :

Bulak (Mencilis) ve Hızar Mağarası Karabük İlinde bulunan mağaraların en tanınmış ve Dünya Mağaracılık literatürüne girmiş olanlarıdır. İlin muhtelif yerlerinde bulunan çok sayıda mağara bulunmaktadır.

10. KORUNMASI GEREKLİ DOĞA DEĞERİ ULUYAYLANIN BULUNMASI :

Safranbolu İlçesinin kuzeyinde 50 km. mesafede yer alan Uluyayla 1100 metre yükseklikte, 6.5 km uzunluğunda, 200 ila 300 metre genişliğinde düz ve geniş çayırlardan oluşmaktadır. Her yıl yapılan “Uluyayla Şenlikleri”, yöre halkının oldukça ilgisini çekmektedir. Ahşap malzemeden yapılmış olan yayla evleri ile ormanların bütünleşmesi ile sporcular için de oldukça elverişlidir. Uluyayla’da bir gölet ve mağara bulunmaktadır. 

Yaban hayvanlarından karacaların, geyiklerin ve daha birçok hayvanların bir arada görülebileceği bölgenin eşsiz yaylalarından biri olan Uluyayla bir Milli Park görünümündedir. Öte yandan Kirkille  Çamlığı, Gürleyik Orman İçi Dinlenme Alanı  Safranbolu’nun önemli piknik yerlerindendir.  

ZAYIF YÖNLER/DARBOĞAZLAR

1. ÜLKENİN BAŞTA GELEN DEMİR ÇELİK AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASI: KARDEMİR’İN BULUNMASINDAN KAYNAKLANAN ÇEVRE KİRLİLİĞİ SORUNLARI

  

ZONGULDAK-BARTIN-KARABÜK

GÜÇLÜ YÖNLER / ZAYIF YÖNLER (SWOT) ANALİZİ

	ZONGULDAK	BARTIN	KARABÜK
GÜÇLÜ YÖNLER / POTANSİYELLER	ZENGİN DOĞAL ÇEVREYE SAHİP OLMASI	ZENGİN DOĞAL ÇEVREYE SAHİP OLMASI ULUS İLÇESİ VE ARIT İLÇESİNDE POTANSİYEL EKO-TURİZM OLANAKLARI ZENGİN ORMAN VARLIĞININ BULUNMASI	YENİCE ORMANLARININ KORUNMASI GEREKLİ DÜNYANIN EN ÖNEMLİ 100 SICAK NOKTASINDAN BİRİ OLMASI İLDE MAĞARACILIK LİTERATÜRÜNDE ÖNEMİ OLAN MAĞARALARIN OLMASI
	ZENGİN KÜLTÜREL/ TARİHSEL ÇEVREYE SAHİP OLMASI	ZENGİN KÜLTÜREL/ TARİHSEL ÇEVREYE SAHİP OLMASI BARTIN VE AMASRA’NIN TARİHSEL VE ARKEOLOJİK AÇIDAN ÖNEMLİ KALINTILARININ BULUNMASI AMASRA BÜYÜK LİMANININ MARİNA OLARAK KULLANILABİLİRLİĞİ	TÜRKİYE’DEKİ İKİ UNESCO DÜNYA KÜLTÜR MİRAS ŞEHRİNDEN BİRİ OLAN VE KÜLTÜREL TURİZM AÇISINDAN ÖNEM TAŞIYAN SAFRANBOLU’NUN İLDE OLMASI GELENEKSEL KIRSAL SİVİL MİMARLIK ÖRNEKLERİNİN EN GÜZEL ÖRNEKLERİNDEN YÖRÜK KÖYÜNÜN BULUNMASI HADRİANAPOLİS ANTİK KENTİNİN ESKİPAZAR İLÇESİNDE YER ALMASI ANTİK DÖNEMDEKİ ÖNEMİNE BAĞLI OLARAK KORUNMASI GEREKLİ PEK ÇOK ARKEOLOJİK KÜLTÜR VARLIĞI BULUNMASI
	FİLYOS HAVZASI PROJESİ ZONGULDAK LİMANININ GELİŞTİRİLMESİ ve FİLYOS LİMANININ İNŞASI KÖPRÜBAŞI BARAJI ve DİĞER HESLER	BARTIN, ARIT ve KOZCAĞIZ ÇAYLARININ BULUNMASI POTANSİYEL ENERJİ KAYNAKLARI (HESLER)
	MADEN VE SANAYİ KENTİ ZONGULDAK: ÜLKENİN BAŞTA GELEN KÖMÜR ÜRETİM VE DEMİR ÇELİK AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASI TEKSTİL SANAYİİNİN GELİŞMESİ	AMASRA’DA POTANSİYEL KÖMÜR MADENİ YATAKLARININ BULUNMASI	ÜLKENİN BAŞTA GELEN DEMİR ÇELİK AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASI: KARDEMİR’İN BULUNMASI
	DEMİRYOLU BAĞLANTISININ BULUNMASI SALTUKOVA HAVA LİMANININ BULUNMASI	SALTUKOVA HAVA LİMANI’NA OLAN YAKINLIK	ULAŞIMDA DEMİRYOLUNUN BULUNMASI
	ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİVERSİTESİ’NİN BULUNMASI	ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİVERSİTESİ’NİN BULUNMASI	ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİVERSİTESİ’NİN BULUNMASI
	KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER KAPSAMINDA OLMASI	KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER KAPSAMINDA OLMASI	KALKINMADA ÖNCELİKLİ YÖRELER KAPSAMINDA OLMASI

	ZONGULDAK	BARTIN	KARABÜK
ZAYIF YÖNLER / DARBOĞAZLAR	·       İŞSİZLİĞE BAĞLI OLARAK İL DIŞINA GÖÇ VERMESİ ·       AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASINA RAĞMEN KÖMÜR ÜRETİMİNDE ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR NEDENİYLE EKONOMİK GÜCÜNÜ KAYBETMEYE BAŞLAMASI VE BUNA BAĞLI İŞSİZLİK OLUŞMASI ·       FİLYOS LİMANININ YAPIMININ TAMAMLANMAMASI ·       FİLYOS SERBEST BÖLGESİNİN HİZMETE GİRMEMESİ ·       FİLYOS ÇAYININ TAŞKIN VE SELLERE NEDEN OLMASI ·       LİMAN BULUNMASINA RAĞMEN YETERLİ DÜZEYDE ÇALIŞTIRILMAMASI ·       TARIM ALANLARININ KÜÇÜK, PARÇALANMIŞ VE DİK OLUŞUNUN VERİMLİLİĞİ DÜŞÜRMESİ ·       ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN YER YER STANDARTLARIN ÜSTÜNDE OLMASI ·       KADASTRO MÜLKİYET DESENİNİN TAM OLARAK HAZIRLANMAMASI ·       ULAŞIM SORUNLARI ·       TASMAN SORUNLARI	·       İŞSİZLİĞE BAĞLI OLARAK İL DIŞINA GÖÇ VERMESİ ·       TAŞ KÖMÜRÜ KURUMUNUN ZARAR ETMESİ VE İŞÇİ ÇIKARTILMASI ·       BARTIN ÇAYI DEBİSİNİN DÜZENSİZ OLMASI NEDENİYLE SEL VE TAŞKINLAR YAŞANMASI ·       DERECE DEPREM BÖLGESİNDE OLMASI VE DEPREMDEN ETKİLENMESİ ·       TARIM ALANLARININ KÜÇÜK, PARÇALANMIŞ VE DİK OLUŞUNUN VERİMLİLİĞİ DÜŞÜRMESİ ·       AMASRA, BARTIN GİBİ TARİHSEL/KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASINDA YETERSİZ POLİTİKALAR ·	·       İŞSİZLİĞE BAĞLI OLARAK İL DIŞINA GÖÇ VERMESİ ·       ÜLKENİN BAŞTA GELEN DEMİR ÇELİK AĞIR SANAYİ BÖLGESİ OLMASI: KARDEMİR’İN BULUNMASINDAN KAYNAKLANAN ÇEVRE KİRLİLİĞİ SORUNLARI ·       TARIM ALANLARININ KÜÇÜK, PARÇALANMIŞ VE DİK OLUŞUNUN VERİMLİLİĞİ DÜŞÜRMESİ ·       SAFRANBOLU, YÖRÜK KÖYÜ GİBİ TARİHSEL/KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASINDA YETERSİZ POLİTİKALAR